این روزها با ترند شدن استفاده از گیاهان در طراحی داخلی، واژه تراریوم بیش از پیش به گوش می‌خورد. اگر از طرفداران دنیای گیاهان باشید، به احتمال زیاد تراریوم و انواع آن را می‌شناسید اما چنانچه اولین بار است که این عبارت را می‌شنوید و این سوال برایتان ایجاد شده که اصلاً تراریوم چیست، کافیست در این مطلب با 🍃 ایده سبز همراه شوید.
تراریوم چیست و ایده ساخت آن از کجا آمد؟
تراریوم (terrarium) در واقع یک باغچه مینیاتوری با حصار شیشه‌ای است که در آن شرایط مطلوب برای زندگی برخی از انواع گیاهان فراهم شده است.
ایده ساخت تراریوم اولین بار به طرز کاملاً اتفاقی توسط دکتر ناتانائیل باگشا وارد، یک زیست شناس انگلیسی، در سال 1842 به اجرا درآمد. دکتر باگشا وارد زمانی که در حال پرورش شفیره پروانه در یک ظرف شیشه‌ای مهر و موم شده بود، تراریوم را به طور تصادفی کشف کرد. وارد متوجه شد که خزه‌ها و سرخس‌ها در محیطی که او برای پروانه‌ها ایجاد کرده بود رشد می‌کنند؛ از این رو تصمیم گرفت با قرار دادن گیاهانی که بومی انگلستان نیستند در یک شیشه مهر و موم شدۀ مشابه، پدیده رشد گیاهان در محیط بسته را آزمایش کند و بدین ترتیب بود که اولین نمونه‌های تراریوم خلق شد.
با انواع تراریوم آشنا شوید
تراریم‌ها انواع مختلفی دارند و بر اساس شکل ظاهری (فرم محفظه) و همچنین سبک گیاهان بکار رفته شده در داخلشان در دسته بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند.
✅ انواع تراریوم بر اساس فرم محفظه
تراریم‌ها بر اساس شکل محفظه شیشه‌ای خود در دو دسته تراریوم باز و تراریوم بسته قرار می‌گیرند. به یاد داشته باشید که هر تراریم، گیاهان متناسب با ساختار خود را می‌طلبد، بنابراین پیش از آنکه به سراغ انتخاب محفظه تراریم بروید ابتدا در رابطه با شرایط زیستی گیاهان منتخبتان تحقیق کنید.
1. تراریوم باز
تراریوم باز همانطور که از نامش پیداست، محفظه نگهدارنده سر باز دارد و هوا به راحتی به درون آن گردش پیدا می‌کند. این تراریم‌ها به علت باز بودن بخشی از محفظه، دما و رطوبت کمتری نسبت به تراریوم‌های بسته دارند و بستر مناسبی برای گیاهان رطوبت گریز مثل کاکتوس‌ها هستند.
در تراریوم‌های باز به راحتی می‌توانید به گیاهان دسترسی داشته باشید و هر زمان که مایل بودید به تغییر سبک و طراحی آن‌ها بپردازید.
2. تراریوم بسته
در تراریوم بسته گیاهان به طور کامل در یک محفظه شیشه‌ای حبس می‌شوند و کوچک‌ترین ارتباطی با فضای بیرون ندارند. فتوسنتر کلید اصلی پایداری گیاهان در تراریوم بسته است. با انجام فرآیند فتوسنتر و شکل گیری چرخه تبخیر و تعریق، آب و اکسیژن مورد نیاز گیاهان فراهم میشود و بدین ترتیب نیاز زیادی به آبیاری از خارج نخواهند داشت. به دلیل عدم دسترسی مرتب به گیاهان در این سبک از تراریم، معمولاً خاک تراریوم بسته نسبت به خاک تراریوم باز غنی‌تر انتخاب میشود.
✅ انواع تراریوم بر اساس سبک طراحی و نوع گیاهان
تراریم‌ها بر اساس نوع گیاهان و سبک اجرایشان به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
1- تراریوم جزیره‌ای (paludarium)
تراریوم جزیره‌ای که گاهاً تحت عنوان «تراریوم آبی» نیز معرفی میشود یکی از جذاب‌ترین انواع تراریوم‌هاست. در روند ساخت تراریوم جزیره‌ای تمامی المان‌هایی که تداعی کننده یک جزیره واقعی هستند بکار برده میشود. گیاهان، صخره‌های مرجانی، آب و حتی ماهی‌های کوچک از جمله متریال‌های اصلی برای اجرای این سبک از تراریم هستند.
توجه داشته باشید که ساخت تراریوم جزیره‌ای به تنهایی قابل انجام نیست چرا که این تراریوم علی رغم بسته بودن، به تصفیه و پاکسازی نیاز دارد؛ از طرفی گیاهان مورد استفاده برای این تراریوم باید از بین گونه‌های خاص و رطوبت دوست انتخاب شوند تا آسیب نبینند؛ بنابراین اگر مایل به داشتن چنین تراریمی هستید پیشنهاد می‌کنیم ابتدا با متخصصان در این زمینه مشورت کنید.
2- تراریوم جنگلی
تراریوم جنگلی پرطرفدارترین گزینه در میان انواع تراریوم‌هاست. در این سبک از تراریم دست شما در انتخاب گیاهان بازتر است و بر همین اساس تراریوم جنگلی تنوع بیشتری نسبت به سبک‌های دیگر دارد.
در روند ساخت تراریوم جنگلی می‌توانید از انواع بونسای ژاپنی استفاده کنید و اگر مایلید تا حال و هوای جنگل‌های آمازون را در یک محفظه شیشه‌ای داشته باشید، کافیست به سراغ گیاهان گوشتخوار آپارتمانی بروید.
در این مقاله می‌توانید با گیاهان گوشتخوار آپارتمانی بیشتر آشنا شوید
3- تراریوم صحرایی
تراریوم صحرایی که با نام «تراریوم کویری» نیز شناخته میشود، یکی از ساده‌ترین و در عین حال جذاب‌ترین انواع تراریوم‌هاست. این تراریوم به علت متریال‌های ساده و با دوامی که دارد به راحتی قابل اجرا است و می‌توانید بر اساس سلیقه شخصی خود آن را بسازید.
شن، ماسه و کاکتوس از اصلی‌ترین متریال‌های کاربردی در ساخت تراریوم صحرایی هستند. در این سبک از تراریوم به منظور تداعی شدن حال و هوای صحراهای خشک و سوزان، معمولاً از ترکیب کاکتوس و تکه‌هایی از خار بیابانی استفاده میشود.
اصول انتخاب گیاهان مناسب تراریوم
قبل از اینکه به سراغ انتخاب گیاهان مناسب تراریوم بروید، ابتدا لازم است به این نکات توجه کنید:
1. اندازه گیاهان را در نظر بگیرید
به یاد داشته باشید که تراریوم‌ها فارغ از انواعی که دارند، باغ‌های مینیاتوری هستند، بنابراین هنگام انتخاب گیاهان بهتر است به سراغ گیاهان مینیاتوری یا کند رشد بروید.
2. گیاهان مقاوم و کم توقع انتخاب کنید
رسیدگی به گیاهان حتی در تراریوم‌های سر باز، دشواری خاص خود را دارد؛ بنابراین اگر مایلید تا باغ شیشه‌ای پایداری داشته باشید، هنگام انتخاب گیاه به سراغ گیاهان حساس و پر توقع نروید.
3. انتخاب گیاه را بر اساس نوع تراریوم انجام دهید
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم؛ تراریوم‌ها با توجه به فرم و شکل محفظشان، گیاهان خاصی را می‌طلبند. به عنوان مثال ساکولنت‌ها اصلاً گزینه مناسبی برای تراریوم‌های بسته نیستند چرا که رطوبت زیادِ این تراریم‌ها منجر به پوسیدگی این گیاهان خواهد شد؛ بنابراین هنگام خرید گیاه مناسب تراریوم، حتماً نوع تراریوم را در نظر داشته باشید.
معرفی گیاهان مناسب انواع تراریوم
تراریوم‌های روباز و بسته بر اساس شرایط جوی متفاوتشان به گیاهان خاصی احتیاج دارند؛ از این رو به منظور راهنمایی بیشتر شما عزیزان در این مورد، در ادامه به معرفی گیاهان مناسب تراریوم برای انواع تراریوم‌های باز و بسته خواهیم پرداخت.
🔻 گیاهان مناسب تراریوم باز
خوشبختانه در انتخاب گیاهان برای تراریوم رو باز دستتان باز است و می‌توانید اکثر گونه‌های مینیاتوری را برای این مورد انتخاب کنید.
🔹 هاورتیا گورخری:
ساکولنت‌ها اولین گزینه پیشنهادی برای تراریوم رو باز هستند. از بین گونه‌های متنوع این گیاهان، هاورتیا گورخری یکی از پرکاربردترین گیاهان در ساخت تراریوم رو باز است. این گیاه بامزه به دلیل اندازه کوچک، ظاهر زیبا و شرایط نگهداری بسیار آسان، یک گزینه مناسب برای باغ‌های شیشه‌ای است.
🔹 سانسوریا کوتوله:
دومین گیاه مناسب برای تراریم‌های رو باز، سانسوریا کوتوله یا پاکوتاه است. از آنجایی که این گیاه تمایل چندانی به رطوبت ندارد، یک تراریوم باز می‌تواند بستر مناسبی برای آن باشد.
🔹 خزه:
خزه‌ها پایه ثابت تراریوم‌ها هستند و در انواع تراریوم‌های باز و بسته بکار برده می‌شوند. فقط توجه داشته باشید که تمایل خزه‌های مختلف به رطوبت متفاوت است و برخی آن‌ها در رطوبت زیاد آسیب می‌بینند؛ بنابراین پیش از انتخاب خزه ابتدا نوع تراریوم را مشخص کنید و با توجه به آن به سراغ خرید خزه بروید.
🔻 گیاهان مناسب تراریوم بسته
از آنجایی که فضای داخل تراریوم‌های بسته مملو از رطوبت است، در انتخاب گیاه کمی با محدودیت مواجه خواهید شد و باید به سراغ گیاهان رطوبت دوست بروید.
🔹 فیتونیا:
یکی از بهترین گزینه‌ها برای تراریوم بسته، گیاه فیتونیا است. این گیاه کوچک علاوه بر ابعاد جمع و جور و ظاهر بامزه‌ای که دارد، بسیار کم توقع است و با شرایط آب و هوایی مرطوب تراریوم بسته حسابی سازگار است.
🔹 پتوس:
دومین گزینه مناسب برای تراریم‌های بسته، گیاه پتوس است. این گیاه به رطوبت علاقه زیادی دارد و حتی برای نگهداری از آن در فضای باز نیز باید روزانه غبارپاشی انجام داد. بنابراین با توجه به شرایط مرطوب تراریوم‌های بسته می‌توانید با خیال راحت از این گیاه استفاده کنید.
🔹 سرخس:
پرکاربردترین گیاه در تراریوم‌های جنگلی بسته، گیاه سرخس است. این گیاه به دلیل زیبایی ظاهری و برگ‌های متراکمی که دارد، فضای داخل تراریوم را به زیبایی پوشش می‌دهد. سرخس‌ها عاشق محیط‌های مرطوب هستند و برای سرحال ماندن تقریباً به 70 % رطوبت احتیاج دارند؛ از این رو یک تراریوم بسته بهترین مکان برای زندگی آن‌ها خواهد بود.
چطور یک تراریوم شیشه‌ای بسازیم؟
ساخت تراریوم شیشه‌ای کار چندان سختی نیست؛ بنابراین اگر مایلید تا تراریوم شخصی خود را بسازید کافیست تا مراحل زیر را دنبال کنید.
1. انتخاب نوع تراریوم و محفظه آن
ابتدا تصمیم بگیرید که دوست دارید تراریومتان از نوع باز یا بسته باشد. سپس محفظه شیشه‌ای متناسب با نوع تراریمتان را انتخاب کنید. پس از انتخاب ظرف مناسب، آن را به خوبی با آب و صابون بشویید و احتمال وجود هر نوع آلودگی یا باکتری را از بین ببرید.
2. کف سازی تراریوم
دومین و مهم‌ترین مرحله در ساخت تراریوم، مرحله کف سازی است. از آنجایی که تراریوم یک فضای بسته است، باید کف سازی را به نحوی انجام دهید که زهکشی مناسبی ایجاد شود. بدین منظور باید چهار لایه مختلف در کف ظرف ایجاد کنید.
▪️ اولین لایه از کف سازی تراریوم باید شامل سنگریزه‌ها باشد تا امکان زهکشی برای لایه‌های بالایی فراهم شود.
▪️ لایه دوم شامل تکه‌های زغال است. استفاده از زغال در این لایه مانع از بد بو شدن تراریوم و رشد کپک‌ها در آن میشود. به یاد داشته باشید که در ساخت تراریوم‌های بسته به هیچ وجه این لایه را حذف نکنید.
▪️ لایه سوم و حیاتی در اجرای تراریوم، لایه خزه‌ای است. حضور این لایه در تراریوم‌های بسته الزامی است اما اگر مایل به ساخت تراریوم باز هستید می‌توانید از این لایه چشم پوشی کنید. به طور کلی از خزه‌ها برای تأمین رطوبت و چرخه آب در تراریوم استفاده میشود.
▪️ آخرین لایه بسترِ تراریوم، خاک است. در این لایه می‌توانید بنا بر نیازهای غذایی گیاهان مدنظرتان از خاک‌های معمولی یا خاک‌های مغذی استفاده کنید.
3. کاشت گیاهان مناسب تراریوم
پس از کف سازی، نوبت به کاشت گیاهان می‌رسد. در این مرحله با توجه به نوع تراریمتان می‌توانید گیاه مدنظرتان را انتخاب کنید و آن را در بستر چهار لایه تراریوم بکارید.
نگهداری از تراریوم
پروسه نگهداری از تراریوم بسیار راحت است و بیشتر از هر چیز به نوع گیاهان موجود در آن بستگی دارد.
💦 آبیاری تراریوم
تراریم‌ها فارع از انواعشان، ذاتاً به آبیاری زیادی احتیاج ندارند.
▫️ در تراریوم رو باز به علت باز بودن جدار محفظه و تبخیر سریع‌تر آب، بهتر است آبیاری را حدوداً 2 الی 3 هفته یکبار انجام دهید. توجه داشته باشید که با توجه به نوع گیاه و همچنین اندازه دهانه ظرف، آبیاری را با استفاده از اسپری، قاشق و یا سرنگ انجام دهید.
▫️ تراریوم بسته به علت آهسته بودن سرعت تبخیر به آبیاری زیادی احتیاج ندارد، با این حال به منظور جلوگیری از خشکی شدید، بهتر است ماهی یکبار آبیاری را انجام دهید. در این مورد نیز بهتر است از سرنگ استفاده کنید تا سبک و چیدمان تراریم آسیب نبیند.
☀️ نور مناسب تراریوم
نور مستقیم خورشید قاتل تراریم‌هاست، بنابراین اگر مایلید تا یک تراریوم بادوام داشته باشید، به هیچ عنوان آن را مقابل تابش مستقیم خورشید قرار ندهید. بهترین نور برای تراریم، نور غیرمستقیم خورشید و لامپ‌های LED مخصوص رشد گیاهان است.
خرید انواع تراریوم از مجموعه ایده سبز
همانطور که دیدید ساخت تراریوم و نگهداری از آن، پروسه تقریباً راحت اما پردردسری دارد. فراموش کردن یکی از مراحل ساخت یا اشتباه در انتخاب گیاهان مناسب تراریوم می‌تواند تمامی زحمت‌های شما را به باد دهد و عمر تراریمتان را کوتاه کند؛ بنابراین اگر مایل به داشتن یک تراریم جذاب با عمر طولانی هستید، پیشنهاد می‌کنیم به سراغ مجموعه ایده سبز بروید. مجموعه ایده سبز ارائه دهنده انواع تراریوم‌های از پیش ساخته شده است و با دریافت سفارش ساخت تراریوم‌های شخصی، هر آنچه که از یک باغ شیشه‌ای واقعی انتظار دارید را به اجرا درخواهد آورد.