دغدغه انتخاب گیاه فضای سبز همیشه وجود داشته بخصوص در آب‌وهوای شهری مثل تهران که گرما، آلودگی و کم‌آبی هم‌زمان روی رشد گونه‌های گیاهی اثر می‌گذارند، عاقلانه است که برای محوطه سازی به سراغ گیاهان عُمری و همیشه سبز برویم. یکی از مقاوم‌ترین گونه‌های گیاهی فضای باز، گیاه یاس هلندی است که در ادامه به بررسی ویژگی‌های آن می‌پردازیم؛ تا انتها با ما باشید.
آشنایی با گیاه یاس هلندی
درختچه یاس هلندی {Privet} که با نام علمی Ligustrum Texanum شناخته می‌شود، یکی از درختچه‌های بومی هوکایدو در ژاپن است که امروز در غالب کشورهای جهان پرورش داده می‌شود. درخت یاس هلندی از نوع درختان متراکم بوده و برگ‌های ضخیم و براقی به طول 5 الی 10 سانتی‌متر دارد و در فصول خاصی گل‌های عطری می‌دهد.
درختچه یاس هلندی جزء درختچه‌های زینتی همیشه سبز است و در برابر شرایط نامساعد آب‌و‌هوایی و گرما و سرما مقاومت فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهد. این گیاه آفتاب‌دوست است اما در سایه هم به‌راحتی به زندگی ادامه می‌دهد و سرعت رشد بالایی دارد.
گل‌های سفید و معطر یاس هلندی به زیبایی محوطه سازی کمک می‌کنند و از دلایل محبوبیت این گیاه مقاوم هستند. زمان گلدهی یاس هلندی در فصل بهار است و ارتفاع این درختچه در صورت عدم کنترل، به 2 تا 3 متر می‌رسد اما در شرایط مساعد قادر است تا 5 متر هم رشد کند. 🤯
انواع درختچه یاس هلندی
از دید فنی درخت یاس هلندی در سه دسته زیر طبقه‌بندی می‌شود:
🍃 یاس هلندی سفید
غالب جمعیت یاس‌های هلندی در کشور ما از نوع یاس هلندی سفید هستند که اشاره به رنگ گل این گیاه دارد نه رنگ برگ‌ها؛ درواقع فنوتیپ غالب این گیاه در جهان به رنگ سفید است. از آنجایی که گونه گل-سفیدِ یاس هلندی تراکم بیشتری نسبت به سایر رنگ‌ها دارد، به‌عنوان گیاه پرچین نیز شناخته می‌شود.
🍃 یاس هلندی پیوندی
یاس هلندی پیوندی همانطور که مشخص است با گونه‌های گیاهی دیگر پیوند خورده و گونه‌ای مقاوم‌تر و زیباتر از خود درختچه یاس ایجاد کرده. از محبوب‌ترین گونه‌های یاس هلندی پیوندی، یاس هلندی ابلق است که برگ‌های دو رنگ آن ظاهری لوکس و دوست داشتنی به آن داده است.
کاربردهای یاس هلندی
قیمت یاس هلندی در مقایسه با دیگر گیاهان زینتی فضای سبز، باعث شده پای ثابت محوطه سازی‌های ارزان قیمت باشد. درختچه یاس بهترین گیاه برای دیوارکشی باغ و حیاط است؛ پوشش متراکم، مقاومت گیاه و هرس‌پذیری بالای آن، باعث می‌شود به عنوان یک حصار طبیعی در اطراف باغ روی آن حساب کنیم. همچنین اگر به‌دنبال یک درخت لوکس برای دکور ورودی ساختمان هستید، یاس هلندی گزینه مناسبی است.
یاس هلندی جایگزین خوبی برای شمشادها و ترون‌هاست. در ایده سبز یاس هلندی را در غالب پروژه‌های محوطه سازی ویلا و باغ یا طراحی تراس سبز و روف گاردن استفاده می‌کنیم و تابه‌حال پیش نیامده از انتخاب این گیاه پشیمان شویم.
در کنار کاربردهای زینتی، برگ‌ها و گل‌های خوشبوی این درختچه نیز از خواص درمانی زیادی برخوردار هستند، به عنوان مثال در طب سنتی از جوشانده برگ‌های یاس هلندی به عنوان یک محلول ضدباکتریایی یاد می‌شود و استفاده از بخور آن در جهت ضدعفونی کردن فضای اطراف بسیار توصیه می‌شود.
شرایط نگهداری از درختچه یاس هلندی
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، یاس هلندی یک درختچه مقاوم و بدون خزان است؛ اما توجه داشته باشید که این ویژگی بدین معنا نیست که این درختچه نیاز به مراقبت ندارد. بلکه کاملاً برعکس! برای اینکه یک درخت شاداب و همیشه سرحال داشته باشید باید از شرایط نگهداری آن آگاه باشید و بر اساس این شرایط اصول مراقبتی را پیش ببرید. بر همین اساس در ادامه قصد داریم تا با شرایط نگهداری از درختچه یاس هلندی آشنا شویم.
☀️ نور:
همانطور که بالاتر اشاره کردیم، یاس هلندی گیاهی آفتاب‌دوست است که با سایه هم میانه خوبی دارد. برگ‌های ضخیم و واکسی یاس هلندی نور را جذب نکرده و نسبت به آن مقاوم است در عین حال نور کم را نیز تاب می‌آورد. توجه داشته باشید که قرار گرفتن این درختچه در سایۀ مطلق، احتمال آلوده شدن برگ‌ها به قارچ و باکتری‌های مهاجم را افزایش می‌دهد.
💧 آب:
این درختچۀ جذاب در دسته گیاهان مقاوم به کم‌آبی قرار دارد و برگ‌های ضخیم آن، جلوی تعرق و تبخیر آب را می‌گیرند. بهتر است درخت یاس هلندی حداقل هفته‌ای یکبار سیراب شود و چنانچه در اقلیم گرم زندگی می‌کنید و تابستان‌های خشکی را از سر می‌گذرانید، می‌توانید آبیاری را به هفته‌ای دو بار افزایش دهید.
🌡️ دما:
گل یاس هلندی مقاومت خود را در گرم‌ترین و سردترین فصول سال به رخ می‌کشد و در شهرهایی مثل تهران و کرج سرمای زمستان و گرمای تابستان را به‌راحتی از سر می‌گذراند.
🌱 خاک:
ترکیب خاک باغچه با ماسه شسته برای نگهداری یاس هلندی مناسب است. ماسه شسته (ماسه رودخانه‌ای) را با ماسه دریایی اشتباه نگیرید چراکه ماسه دریا شوره زده و ریشه گیاه را می‌پوساند.
مقاومت یاس هلندی تنها به موارد قبلی خلاصه نمی‌شود و در زمینه انتخاب خاک نیز شما بار دیگر از مقدار مقاومت آن متحیر خواهید شد چرا که این درختچه از نظر نوع خاک بستر هیچ محدودیتی ندارد و در هر خاکی به زندگی خود ادامه می‌دهد. (اگر قصد دارید تا درختچه خود را در گلدان بکارید بهتر است تا از ترکیب خاک پرلیت و کوکوپیت استفاده کنید و به منظور افزایش زهکشی، مقداری خاک شنی نیز به ترکیب یاد شده اضافه کنید).
💩 کوددهی:
در صورتی که درختچه زینتی خود را در فضای باز و در بستر باغچه می‌کارید، پیشنهاد می‌شود تا مقداری کود گاوی به ترکیب خاک اضافه کنید. همچنین کود آهن و دیگر ریز‌مغذی‌ها هم برای رشد و گلدهی یاس هلندی مفید هستند البته باید صبر کنید تا درخت یاس هلندی حداقل یک متر قد پیدا کند.
اینجا می‌توانید درباره بهترین زمان کاشت درخت در محوطه سازی بخوانید 😉
روش‌های تکثیر یاس هلندی
متداول‌ترین روش‌ها برای تکثیر درختچه یاس هلندی، دو روش کاشت بذر و قلمه زنی می‌باشد که در ادامه به شرح مختصری از آن‌ها خواهیم پرداخت.
✅ کاشت بذر:
1. در این روش ابتدا باید بذرها را به مدت 24 ساعت در آب گرم بخیسانید. سپس در بستر کشت موقت (مثل گلدان) بذرها را در عمق 1.5 سانتی‌متری خاک بکارید و سطح خاک را مرطوب کنید.
❗توجه داشته باشید که در این مرحله نحوه آبیاری باید به صورتی باشد که فقط سطح خاک مرطوب شود.
2. به منظور جوانه زنی، بستر کشت موقت را در مکانی گرم و به دور از تابش مستقیم آفتاب قرار دهید. جوانه زنی این درختچه تقریباً به 60 روز زمان احتیاج دارد و پس از سپری شدن این مدت و رؤیت جوانه‌ها می‌توانید درختچه خود را به بستر اصلی منتقل نمایید و از کودهای مناسب به منظور تقویت بیشتر استفاده کنید.
✅ قلمه زنی:
1. بهترین زمان برای اجرای روش قلمه زنی، فصل پاییز می‌باشد. در این روش ابتدا باید قلمه مناسب را از گیاه مادر تهیه کنید.
2. در ادامه می‌بایست برگ‌های یک دوم از قسمت انتهایی قلمه را کاملاً حذف کنید.
3. سپس قلمه آماده شده را در بستر کشت موقت قرار دهید و پس از مرطوب کردن سطح خاک، ظرف بستر را در محیطی گرم و به دور از تابش مستقیم آفتاب قرار دهید و منتظر ریشه زایی بمانید.
4. به طور معمول پس از سپری شدن 6 هفته فرآیند ریشه زایی روند خود را آغاز می‌کند و با گذشت چند روز ریشه‌ها به اندازه مناسب کشت خواهند رسید.
5. بعد از رشد ریشه‌ها می‌توانید قلمه را در محیط دلخواهتان (گلدان یا باغچه) بکارید و با افزودن کودهای قوی به رشد سریع‌تر آن کمک کنید.
اهمیت هرس یاس هلندی
یاس هلندی گیاهی هرس‌پذیر است و می‌توان آن را توپیاری کرده و برای پوشش بیشتر در محوطه سازی‌های لوکس استفاده کرد. از هرس یاس هلندی نترسید؛ این گیاه هرچه بیشتر قیچی بخورد زیباتر و پرتر می‌شود. اگر درختچه یاس هلندی دیربه‌دیر هرس شود، توخالی و اصطلاحا چوبی می‌شود یعنی حجم چوب و ساقه بر برگ غلبه پیدا می‌کند و زیبایی کار از بین می‌رود.
توصیه ما این دست که در فواصل منظم اقدام به هرس یاس هلندی کنید تا داءما جوانه‌های جدید اطراف گیاه ظاهر شود و درختچه‌ای پر و همواره شاداب داشته باشید.
از آنجاکه فصل تابستان هم‌زمان با پایان گلدهی این درختچه زیباست، بهتر است هرس کردن را در این زمان انجام دهید تا قسمت‌های آسیب دیده و مشکوک به بیماری حذف شوند و در نهایت یک درخت سالم با بازدهی بیشتر برای دورۀ گلدهی بعدی باقی بماند.
خرید درختچه یاس هلندی
گیاه یاس هلندی از گونه‌هیا مورد علاقه ما در 🍃ایده سبز است. حقیقتا این گیاه هرگز آدم را شرمنده نمی‌کند و در شهری مثل تهران، 90 % مواقع سبز و شاداب است. این گیاه کاربردهای متنوعی هم دارد؛ ما در بسیاری پروژه‌های تراس سبز و روف گاردن از گل یاس هلندی استفاده می‌کنیم که در صفحه نمونه‌کارهای ایده سبز قابل مشاهده است.
✅ برای اطلاع از قیمت یاس هلندی یا خرید درخت یاس هلندی در حجم بالا می‌توانید با شرکت ایده سبز تماس 📞 بگیرید.
در پایان، چنانچه سؤال یا ابهامی در رابطه با این درختچه زینتی دارید، کافیست در قسمت نظراتِ این مقاله بپرسید، ما فورا پاسخ می‌دهیم. 😉