تصور کنید بشه یک گیاه طبیعی مثل یک تکه خزه رو برای مدت خیلی خیلی خیلی طولانی با ظاهر شاداب نگهداری کرد! البته این قرار نیست فقط یک تصور بمونه چون این کاری هستش که با تثبیت خزه یا سایر گیاهان زنده می‌تونیم انجام بدیم. 😉 ایده سبز در این مطلب درباره خزه تثبیت شده و کاربرد آن خواهد گفت.
هر گلی یک عیبی داره و عیب گل‌ها و گیاهان آپارتمانی هم عمر نسبتاً کوتاهشونه. البته اگه بشه این رو عیب دونست! 😕(بگذریم که گیاهانی با عمر خیلی طولانی مثل بونسای ژاپنی رو هم میشه در طراحی دکوراسیون داخلی استفاده کرد). بیشتر مواقع ناآشنایی ما با اصول نگهداری از گیاه، یا شرایط بد محیطی هستش که این عمر کوتاه رو کوتاه‌تر می‌کنه. به همین دلیل لازمه عمر بعضی گیاهان رو به کمک علم و فرایندهای شیمیایی طولانی‌تر کنیم. به این فرایند که خیلی هم کاربردی و جذابه "تثبیت گیاه" گفته میشه. شاید از قبل درباره خزه تثبیت شده شنیده باشید. اگرنه، حتماً بخش بعدی برای درک اینکه خزه تثبیت شده چیست، به شما کمک می‌کنه. 😊
خزه تثبیت شده چیست؟
خزه گیاهی بدون آوند است که روی زمین یا تنه درختان به شکل یک بالشتک سبز رشد می‌کنه. با اینکه ممکنه این بالشتک خزه‌ای از تعداد زیادی گیاه خزه مجزا تشکیل شده باشه، کاملاً یکپارچه به نظر می‌رسه. وجود رطوبت برای خزه‌ها حیاتیه و در یک محیط خشک، خزه‌ها فوراً پژمرده میشن. درواقع خزه‌ها با چسبیدن به هم و ایجاد یک توده متراکم خزه‌ای سعی می‌کنن همدیگر رو مرطوب نگه‌دارند. گیاه خزه گونه‌های زیادی داره که تعداد محدودی از اون‌ها رو برای استفاده در طراحی داخلی سبز استفاده می‌کنن.
خزه تثبیت شده (Stabilized Moss) در نتیجهٔ اعمال یک سری فرایند شیمایی روی خزه طبیعی تولید میشه. طی فرایند تثبیت، رشد خزه متوقف شده و گیاه به حالت اغمای دائمی فرو میره. این حالت بسیار شبیه مومیایی کردنه که در اون ظاهر حفظ میشه اما دیگر اثری از زندگی در نیست. درصورتی‌که فرایند تثبیت خزه صحیح باشه، خزه رنگ و بافت طبیعی خودش رو برای زمان طولانی حفظ می‌کنه. به همین دلیل وقتی از خزه تثبیت شده در طراحی پنل خزه‌ای یا دیوار سبز استفاده بشه مراقبت خاصی نیاز نیست. ✔
خزه تثبیت شده چه ویژگی‌هایی دارد؟
گیاهان طبیعی مراقبت و شرایط خاصی برای زیستن در کنار ما نیاز دارن. گیاهان مصنوعی هم نمی‌تونن حس تازگی و انرژی مثبتی که نیاز داریم رو به ما انتقال بدن! پس چاره چیه؟ اینجاست که پای گیاهان تثبیت شده به میان باز میشه. یکی از دلایل محبوبیت خزه تثبیت شده به ویژگی‌هایی که بعد از فرایند تثبیت پیدا می‌کنه مربوطه. در ادامه به تعدادی از مزایای خزه تثبیت شده و یا به عبارتی ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن اشاره کردیم:
✅ نیاز به آب = صفر 💧
✅ نیاز به نور= صفر 🌤
✅ نیاز به رطوبت= محدود ☔
✅ عمر= دراز 😉
✅ ثبات رنگ= بالا ✨
✅ بافت= منسجم و متراکم 🍀
✅ نیازهای مراقبتی= صفر 🛡
فرایند تثبیت خزه چگونه انجام می‌شود؟
ممکنه هر پرورش‌دهنده و تولیدکننده از روش متفاوتی برای تثبیت خزه استفاده کنه. بااین‌حال این فرایند می‌تونه از مراحلی به این شرح تشکیل بشه:
✅ مرحله اول) پرورش خزه
ابتدا خزه در گونه‌های مختلف پرورش داده میشه. بعد از اینکه خزه‌ها به رشد کافی رسیدند، برای تثبیت شدن برداشت میشن. همان‌طور که ابتدای مقاله اشاره کردم، خزه‌ها گونه‌های خیلی متنوعی دارن. حتی گفته میشه بیش از 12 هزار گونه مختلف خزه در جهان شناسایی شده که واقعاً آمار حیرت‌انگیزیه. 🤯 از طرف دیگه هرگونه خزه کاربرد مخصوص به خودش رو داره و گونه‌های مشخصی برای تثبیت شدن استفاده میشن.
✅ مرحله دوم) رطوبت کِشی
بعد از برداشت گیاه خزه، اجازه می‌دهند که آب درون بافت آن خالی بشه. از اونجایی‌که خزه به آب وابستگی زیادی داره ممکنه این روند کمی طول بکشه.
✅ مرحله سوم) حرارت‌دهی
بعد از خشک شدن خزه، محلولی از آب گرم (سه قسمت)، متیل هیدرات (یک قسمت) و گلیسیرین (دو قسمت) آماده میشه. خزه باید در این محلول مدت کوتاهی حرارت ببینه.
✅ مرحله چهارم) تثبیت رنگ خزه
چون ممکنه به دلیل حرارت بالا کیفیت رنگ خزه پایین بیاد، کمی رنگ خوراکی یا اکریلیک به محلول اضافه میشه. در این مرحله است که رنگ نهایی خزه تثبیت شده مشخص میشه. تنوع رنگی بالای خزه تثبیت شده هم به همین مرحله مربوطه.
✅ مرحله پنجم) خشک شدن
بعد از خارج کردن خزه از محلول تثبیت، به آن فرصت استراحت داده میشه. بعد از استراحتی کوتاه، خزه برای استفاده حاضر و آمده‌اس. 🥰☘
انواع خزه تثبیت شده
همان‌طور که پیش‌‌تر گفتم خزه تثبیت شده انواع زیادی داره چون خزه گیاهی با تنوع بالاست. بااین‌وجود در طراحی داخلی سبز بیشترین کاربرد رو گونه‌های تثبیت شده زیر دارند:
- خزه توپی، بال ماس یا خزه کاشن (Boll Moss)
- خزه دیکسی ریندر (Reindeer Moss)
- خزه شیت (Sheet Moss)
- خزه باربولا (Barbula Moss)
- خزه سایپرس یا خزه سرو (Cypress Moss)
- خزه پالم (Palm Moss)
- مود ماس (Mode Moss)
کاربرد خزه تثبیت شده در دکوراسیون داخلی
خزه‌ها یکی از محبوب‌ترین گیاهان در طراحی داخلی سبز به شما میان. در معماری سبز عناصر گیاهی زنده و غیرزنده می‌تونن با کمک خزه و سایر گیاهان تثبیت شده آراسته و استفاده بشن. به‌عنوان‌مثال خزه در ساخت پنل‌های خزه‌ای، تابلو خزه‌ای، قاب خزه‌ای، گلدان‌های خزه‌ای و البته دیوار سبز خزه‌ای به کار برده میشه.
سؤالات متداول درباره خزه تثبیت شده
از اونجاکه ماس وال پدیده جدیدی هستش، بعضی افراد با دید منفی و حتی نگران با اون روبه‌رو میشن. بسیار پیش اومده که مشتریان ما سؤالات و فکت‌های عجیب و نادرستی رو درباره خزه تثبیت شده شنیدند. همین موضوع باعث شده که برای سفارش ماس وال یا دیوار خزه‌ای تردیدهایی وجود داشته باشه. در ادامه ایده سبز به تعدادی از این سؤالات جواب داده. (اگر سؤال موردنظر شما اینجا نیست، حتماً اون رو برامون کامنت کنید و یا با یک تماس از مشاوران ایده سبز راهنمایی بگیرید.)
- آیا خزه تثبیت شده بوی بدی داره؟
خیر، خود خزه بوی نامطبوعی نداره و بعد از مومیایی شدن ممکنه کمی بوی مواد شیمایی به خود جذب کرده باشه که به‌مرور از بین میره.
- آیا خزه تثبیت شده عمر کوتاهی داره؟
تجربه ما در ایده سبز نشون میده که عوامل مختلفی بر ماندگاری خزه تأثیر می‌ذارن. دمای هوا، رطوبت محیط، میزان نور و ... بر عمر مفید خزه تثبیت شده تأثیرگذار هستند. به طور متوسط می‌تونیم عمر یک پنل خزه‌ای یا دیوار سبز خزه‌ای رو چیزی بین 3 تا 8 و گاهی 10 سال تخمین بزنیم.
- آیا خزه تثبیت شده به آب نیاز داره؟
خیر، خزه تثبیت شده یک گیاه زنده نیست و نیازی به تغذیه با آب هم نخواهد بود.
- آیا خزه تثبیت شده به نور آفتاب یا لامپ رشد گیاه نیاز داره؟
خیر، خزه در حالت عادی هم میانه خوبی با نور نداره و مکان‌های کم‌نور و خنک رو ترجیح میده. خزه تثبیت شده هم به همین شکل البته این بار برای اینکه نور می‌تونه به بافت و خواص شیمیایی اون آسیب بزنه و عمر خزه رو کوتاه کنه.
- آیا خزه تثبیت شده باعث جذب حشرات میشه؟
خیر، خزه تثبیت شده با کمک مواد شیمیایی مومیایی شده و بعیده حشرات 🕷 جذب بوی شیمیایی گیاه تثبیت شده بشن. 😕
- آیا خزه تثبیت شده موجب آلرژی میشه؟
خیر، بیشتر حساسیت به گیاهان به دلیل گرده‌افشانی و در روند تکثیر اون‌ها اتفاق میفته؛ بنابراین خزه در حالت تثبیت شده نمی‌تونه باعث آلرژی و حساسیت بشه.
خرید خزه تثبیت شده از مجموعه ایده سبز
این روزها خرید خزه تثبیت شده اصلاً کار سختی نیست. بسیاری از پرورش دهندگان گل‌وگیاه این محصول را تولید و عرضه می‌کنند. حتی این محصول رو میشه از شرکت‌های طراح فضای سبز و مجری فضای سبز هم خریداری کرد. البته بهتر است برای اطمینان از کیفیت خزه تثبیت شده آن را از گل‌فروشی‌های معتبر و افراد متخصص گل‌وگیاه خریداری کنید.
مجموعه ایده سبز می‌تونه خزه تثبیت شده موردنیاز شما رو تأمین و یا در ساخت المان‌های خزه‌ای مثل دیوار سبز خزه‌ای (ماس وال یا موس وال)، پنل خزه‌ای، قاب خزه‌ای، تابلو خزه‌ای، لوگو آرت خزه‌ای (لوگو ماس) و ... با شما همکاری کنه.