در دنیایی که فناوری و مفهوم پایداری به یکدیگر گره خوردند، استفاده از هوش مصنوعی {Artificial intelligence} کمک زیادی به همگرایی این دو مؤلفه می‌کند. "هوش مصنوعی" جنبه‌های مختلف زندگی آدمی را متحول کرده و آن‌ها را به شکل اعجاب‌آوری تحت تأثیر قرار داده است. یکی از حوزه‌های جالب برای تحقیق درباره تأثیر هوش مصنوعی، مدیریت فضای سبز و به بیانی کلی‌تر، معماری سبز است.
این مقاله کوتاه، پتانسیل هوش مصنوعی در اجرای فضای سبز و تحولاتی را که می‌تواند رقم بزند، بررسی می‌کند. ازآنجایی‌که بحث استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت فضای سبز جدید و متفاوت است، مطالعه کامل این مطلب از 🍃ایده سبز را شدیداً به شما عزیزان پیشنهاد می‌کنیم.
ضرورت و اهمیت گسترش فضای سبز در دنیای کنونی
در عصر شهرنشینی و در دوره‌ای که شاهد تغییرات جدی اقلیمی و آب‌وهوایی هستیم، توسعه فضای سبز اهمیت به‌مراتب بیشتری در مقایسه با قبل پیدا کرده است. گسترش مناطق شهری، اغلب به قیمت نابودی محیط‌های طبیعی تمام می‌شوند. نابودی بی‌رویه فضای سبز شاید در کوتاه‌مدت موانع توسعه شهری را از پیش رو بردارد؛ ولی درنهایت نفس انسان‌ها و کل کره زمین را به شماره می‌اندازند. به همین دلیل است که اجرای فضای سبز و توسعه محیط‌های طبیعی در شهرها به یک اولویت جهانی تبدیل شده.
اینجا می‌توانید درباره تاثیر اقلیم بر طراحی فضای سبز بخوانید 🙂
طی سال‌های اخیر، ایده‌های متنوعی برای نیل به این هدف ارائه و پیاده شده‌اند. سیستم‌های سبزی مانند روف گاردن، ساختمان‌های بایوفیلیک و به‌طور کلی ایجاد گرایش به سمت دکوراسیون سبز قطعاً یک اتفاق مثبت است. ولی رویکردها و روش‌های سنتی در ایجاد فضای سبز با نقص‌ها و چالش‌های زیادی همراه هستند. نقص‌ها و چالش‌هایی که اثربخشی اقدامات صورت گرفته را کاهش می‌دهد. اینجاست که بهره‌گیری از هوش مصنوعی در محوطه سازی می‌تواند مانند سایر حوزه‌ها یک انقلاب بزرگ و اساسی را رقم بزند.
نقش هوش مصنوعی در مدیریت پوشش گیاهی
1. طراحی مولد
هوش مصنوعی، فرایند جدیدی را با خود به ارمغان آورده که به آن طراحی مولد می‌گویند. این نوع طراحی می‌تواند یک ابزار فوق‌العاده برای خلق و مدیریت فضای سبز باشد.
طراحی مولد برای ایجاد طرح‌های بهینه از الگوریتم‌های پیچیده و مجموعه گسترده‌ای از داده‌ها استفاده می‌کند. این کار با در نظر گرفتن مؤلفه‌هایی مانند توپوگرافی، آب‌وهوا، فضای در دسترس و المان‌های زیبایی‌شناسی صورت می‌گیرد. خروجی این فرایند، یک طرح چشم‌نواز، هارمونیک و پایدار است که در مناطق مختلف شهری قابل اجراست.
2. بهره‌وری آب
مدیریت کارآمد آب دغدغه‌ای کلیدی در حفظ و مدیریت فضای سبز است. بهترین سیستم آبیاری فضای سبز آن است که هم‌راستا با طبیعت بوده و به شکلی بهینه و هدفمند فرآیند آبیاری را انجام دهد.
امروز سیستم‌های مجهز به هوش مصنوعی با سازوکارهای پایشی دقیق و مستمر خود می‌توانند متغیرهایی مثل شرایط آب‌وهوایی، میزان رطوبت خاک و ... را پیش‌بینی کرده و با آبیاری دقیق و اتوماتیک، استفاده‌ی حداقلی و درعین‌حال بهینه از آب را امکان‌پذیر کنند. این امر علاوه بر صرفه‌جویی و بهبود بهره‌وری آب بر رشد بهتر گیاهان نیز تأثیر قابل‌توجهی دارد.
3. کنترل آفات و بیماری‌ها
یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در معماری سبز تشخیص علائم اولیه‌ی هجوم آفات و بیماری‌ها در گیاهان مختلف است. هوش مصنوعی با تجزیه‌وتحلیل تصاویر و داده‌ها، مشکلات بالقوه را شناسایی و آشکار می‌کند. به لطف این قابلیت می‌توانیم با مداخلات به‌موقع و هدفمند، از آسیب‌های شدیدی که گاهی یک فضای سبز بزرگ را نابود می‌کنند، جلوگیری کنیم.
مزایای محوطه سازی با هوش مصنوعی
1. طراحی پایدار
فرایند طراحی مولد در عین ارائه نتایج زیبا و بهینه به ایجاد چشماندازهایی پایدار و سازگار با محیط زیست کمک می‌کند. چشماندازهایی که علاوه بر هارمونی ظاهری با محیط، به حداقل نگهداری نیاز دارند و ایجاد آن‌ها، آسیبی به محیط زیست نمی‌زند. در اینجا منظور از واژه‌ی «پایداری»، بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها بدون اتلاف منابع، آسیب زدن به محیط زیست و بر هم زدن تعادل آن است.
2. کارایی هزینه‌ها
قدرت هوش مصنوعی در پیش‌بینی شرایط و شناسایی مشکلات، نقش مؤثری در کاهش هزینه‌ها ایفا می‌کند. هزینه‌های مصرف بی‌رویه آب و مبالغ هنگفتی که صرف مبارزه با آفات گسترده می‌شوند، تنها دو نمونه از مخارجی هستند که با هوش مصنوعی می‌توان آن‌ها را به شکل چشمگیری پایین آورد. ضمناً هوش مصنوعی، نیاز به دخالت انسان در نگهداری از فضای سبز را نیز به حداقل می‌رساند؛ این امر به نوبه خود، مزایایی مثل کاهش هزینه به‌کارگیری نیروی انسانی و همین‌طور صرفه‌جویی زمانی را به همراه دارد.
3. بهبود کیفیت زندگی
اجرا و مدیریت فضای سبز با استفاده از هوش مصنوعی، بر خلق محیطی زیبا و درعین‌حال کاربردی در مناطق شهری تمرکز دارد. این تمرکز به شکل‌های مختلف می‌تواند با بهبود شاخص‌های سلامت جسم و روان، کیفیت زندگی انسان‌ها را ارتقا دهد.
کلام آخر
دیدیم که هوش مصنوعی از چه قابلیت‌های خوبی در بهینه‌سازی مدیریت فضای سبز برخوردار است. با سرعت شگفت‌انگیز پیشرفت هوش مصنوعی، ارائه قابلیت‌های جدید در حوزه‌هایی مثل محوطه سازی و مدیریت فضای سبز اصلاً دور از ذهن نیست. این هوش عجیب‌وغریب و بعضاً ترسناک، تازه در ابتدای راه است و بدون شک سورپرایزهای زیادی برایمان در آستین دارد. AI بسیاری از اتفاقاتی را که تا همین چند سال قبل، خواب‌وخیال به نظر می‌رسیدند به واقعیت تبدیل کرده است. البته ناگفته نماند که فناوری، قبلاً نیز تحولات مهمی را در حوزه‌ی معماری سبز ایجاد کرده که اینترنت اشیاء یکی از آن‌هاست. ترکیب فناوری‌های جدیدتر مثل هوش مصنوعی با فناوری‌هایی مثل اینترنت اشیاء می‌تواند آغاز فصل جدید و کاملاً متفاوتی در مدیریت فضای سبز باشد.
نکته بسیار مهم در خصوص استفاده از هوش مصنوعی در محوطه سازی که نباید فراموش کنیم، وجود زیرساخت‌های لازم است. استفاده مناسب از این فناوری، بسترهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خاص خودش را می‌طلبد؛ تا این زیرساخت‌ها در مقیاس گسترده فراهم نشوند، استفاده از مزایای هوش مصنوعی در حد حرف و شعار باقی خواهد ماند. بنابراین ایجاد زیرساخت‌های اجرایی مخصوصاً در کشور عزیزمان ایران، یکی از لازمه‌های حیاتی به‌کارگیری هوش مصنوعی در معماری سبز است.
در این گفتار مختصر تلاش کردیم به بعضی از کاربردهای عملی و نیز مزایای استفاده از هوش مصنوعی در فضای سبز نگاهی داشته باشیم. امیدواریم آنچه خواندید، مورد قبول و رضایت‌تان قرار گرفته باشد.
راستی! شما چه نظری درباره این فناوری و تأثیر آن بر محوطه سازی و مدیریت فضای سبز دارید؟ دیدگاهتان را با ما در میان بگذارید. 🙂