بدون شک محوطه سازی (Landscaping) یکی از جذاب‌ترین مشتقات معماری سبز است که به دلیل استفاده از پوشش گیاهی زنده، خواسته یا ناخواسته سرانه مصرف آب را افزایش خواهد داد. به همین دلیل لازم است تا در کنار پیاده سازی طرح یک فضای سبز، به دنبال راهکارهایی جهت کاهش مصرف آب در محوطه سازی نیز باشیم یا اصلا راهکارهای صرفه جویی در مصرف آب پروژه را در دل طراحی خود بگنجانیم.
همانطور که می‌دانید گیاهان قبل از هر چیزی برای زنده ماندن به آب نیاز دارند و هنگامی که استفاده از گیاهان در مقیاس وسیعی همانند پروژههای محوطه سازی مطرح می‌شود، این نیاز به حداکثر میزان خود خواهد رسید. نکته حائز اهمیت اینجاست که با توجه به بحران آب و هشدارهایی که به صورت مداوم جهت صرفه جویی در مصرف آب برای فضای سبز دریافت میکنیم، ممکن است پروسه محوطه سازی با مشکلاتی روبرو شود!
از این رو 🍃 ایده سبز سعی دارد در این مقاله به بررسی راهکارهای کاهش مصرف آب در محوطه سازی بپردازد تا بتوانیم حداقل مصرف آب را در روند ساخت و حفظ یک محوطه زیبا و سبز داشته باشیم.
7 روش صرفه جویی آب در محوطه سازی
همانطور که پیشتر نیز بیان شد با توجه به اهمیت آب به عنوان یک مادۀ حیاتی و همچنین مواجه شدن کشورمان با مسئله کمبود آب در سالهای اخیر، لازم است تا در تمامی موارد اهمیت صرفه جویی در مصرف آب را اولویت قرار دهیم تا به نوبۀ خود نقشی حتی کمرنگ در حفظ منابع آب داشته باشیم.
1️⃣ سیستم آبیاری قطره‌ای
سیستم آبیاری قطره‌ای یک جایگزین فوق‌العاده کارآمد برای سیستم‌هایی نظیر سیستم آبیاری بارانی میباشد. طبق بررسی‌های انجام شده، سیستم آبیاری قطره‌ای چیزی در حدود 20 تا 50 درصد کمتر از سیستم‌های آب‌پاش معمولی آب مصرف می‌کند و ازآنجایی‌که در سیستم قطره‌ای، آبیاری در نزدیک‌ترین سطح به ریشه گیاهان انجام می‌شود، میزان هدر رفت آب در این روش تنها 5 درصد است.
بیانی ساده؛ سیستم‌های قطره‌ای از لوله‌های انعطاف پذیر متصل به قطره چکان‌ها استفاده می‌کنند و نکته‌ای که این سیستم آبیاری را بسیار محبوب و کارآمد ساخته است این است که قطره چکان‌ها در ناحیه ریشه هر گیاه قرار می‌گیرند و هر بار که سیستم کار می‌کند آب‌دهی به مقدار مشخصی انجام می‌شود و بدین ترتیب گیاه به مقدار اضافی آب دریافت نمی‌کند. از این رو سیستم آبیاری قطره‌ای یکی از مؤثرترین راهکارهای کاهش مصرف آب در محوطه سازی به شمار می‌آید. سیستم آبیاری قطره‌ای فقط به یک نوع ختم نمی‌شود و دارای انواع مختلفی است از جمله:
▪️ آرایش یک طرفه
▪️ آرایش دو طرفه
▪️ آرایش لوپ یا حلقه‌ای
▪️ سیستم سفالی یا کوزه‌ای
▪️ روش زیر سطحی
انتخاب سیستم آبیاری متناسب با نوع محوطه سازی، از جمله مواردی است که نیاز به بررسی و نظر متخصصان دارد، از این رو برای انتخاب یک سیستم آبیاری کارآمد، شما عزیزان می‌توانید با مشاوران تیم ایده سبز ارتباط داشته باشید.
اینجا می‌توانید درباره بهترین سیستم آبیاری فضای سبز بخوانید... 🙂
2️⃣ اقدام زود هنگام برای کاشت گیاهان
به یاد داشته باشید که اگر قصد محوطه سازی را دارید لازم است تا از قبل برنامه ریزی کنید و به گونه‌ای عملیات محوطه سازی را آغاز کنید که تمامی کاشت‌های جدید در فصل بهار انجام شود. گرمای شدید فصل تابستان سرعت تبخیر آب را بسیار افزایش می‌دهد و از این رو پروسه آبیاری محوطه سازی در این فصل به مقدار آب بیشتری نسبت به فصل بهار احتیاج دارد.
3️⃣ استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی در محوطه سازی
سعی کنید در محوطه سازی از گیاهان مقاومی که به مقدار آب کمتری نیاز دارند استفاده کنید. یکی از درختچه‌هایی که به مقدار آب زیادی احتیاج ندارد و در جهت صرفه جویی در مصرف آب بسیار کمک کننده است، درختچه بوگنویلا میباشد. گل‌های زیبا و ارغوانی رنگ این درختچه نمای چشم‌نوازی را به محوطه مورد نظر شما می‌بخشند. از طرفی مقاومت فوق‌العاده این گیاه نسبت به خشکی سبب شده است تا با وجود قرار گرفتن در فضای باز، به آب چندانی احتیاج نداشته باشد؛ از این رو استفاده از این درختچه در محوطه سازی و ایجاد فضای سبز بسیار پرطرفدار است.
از دیگر گیاهان مقاوم در برابر خشکی برای استفاده در محوطه سازی و ایجاد یک باغ گل رنگارنگ و زیبا در کنار کمترین میزان مصرف آب، می‌توان به مواردی از جمله وربنا، گیلاردیا، بومادران و ... اشاره کرد.
4️⃣ استفاده از کمپوست و مالچ
از دیگر راهکارهای مؤثر جهت کاهش مصرف آب در محوطه سازی این است که هنگام کاشت از کمپوست استفاده کنید و پس از آن منطقه را با مالچ بپوشانید. کمپوست به نگه داشتن آب در ریشه گیاه کمک می‌کند و از طرف دیگر مالچ از تبخیر آن جلوگیری می‌کند و بدین ترتیب شما به دفعات آبیاری کمتری احتیاج پیدا خواهید کرد.
5️⃣ کاهش مساحت چمن
چمن‌ها علی رغم نمای فوق‌العاده جذاب و زیبایی که در فرآیند محوطه سازی ایجاد می‌کنند به مقدار آب تقریباً زیادی احتیاج دارند. از این رو سعی کنید در فرآیند محوطه سازی و طراحی فضای سبز از طرحی استفاده کنید که حداقل مقدار چمن را دارد تا بدین ترتیب در حجم آب مصرفی لازم برای محوطه سازی صرفه جویی شود.
اگر به بافت چمن در محوطه سازی علاقه دارید می‌توانید از چمن مصنوعی با کیفیت استفاده کنید و یا به سراغ کاشت جایگزین‌های چمن یعنی علفی‌ها و گرس‌ها بروید که مصرف آب بسیار پایین‌تر و امکان تکثیر دارند.
6️⃣ استفاده از آب خاکستری!
آب خاکستری و آب باران از منابع رایگان آب هستند و شما می‌توانید به راحتی و تنها با استفاده از سیستمی جهت جمع آوری و استفاده از آن‌ها بدون پرداخت کوچک‌ترین هزینه‌ای به آبیاری محوطه خود بپردازید.
7️⃣ نشتی‌ها را برطرف کنید!
طبق گفته سازمان حفاظت محیط زیست، حضور یک نشتی در شیلنگ، یا شیر آب در فضای باز می‌تواند بیش از 6000 گالن آب را در یک سال هدر دهد. با این حال اگر چنین نشتیای در سیستم آبیاری شما وجود داشته باشد می‌توانید هزینه را تصور کنید؟! وجود نشتی در فضای باز می‌تواند بسیار هزینه‌بر باشد زیرا در اغلب موارد افراد متوجه نشتی نمی‌شوند و یا در صورت خوشبینانه دیر به آن پی خواهند برد.
از این رو اگر یک شرکت معتبر و شایسته همانند 🍃 ایده سبز را برای طراحی و بررسی محوطه سازی خود استخدام کنید، دیگر نگران مواردی از قبیل نشتی نخواهید بود زیرا آن‌ها در هر بازدید مسائلی از این قبیل را بررسی می‌کنند. با این حال، اگر فرآیند تعمیر و نگهداری از محوطه خود را انجام میدهید، پیشنهاد میکنیم حتماً بازرسی نشتی را در لیست هفتگی خود قرار دهید تا متحمل ضرر در جریان مصرف آب نشوید.
کلام پایانی
وجود یک فضای زیبا و دلنشین در مقابل منزل یا محل کار و تماشای آن خستگی ناشی از تمام طول روز را از تن به در می‌کند. با وجود روش‌ها و مدل‌های مختلف جهت اجرای پروسه محوطه سازی، توجه به این نکته حائز اهمیت است که طرح مورد انتخاب ما نباید تهدیدی برای آیندگان باشد.
همانطور که پیشتر نیز مطرح شد؛ پروژههای فضای سبز در محوطه سازی یکی از مواردی می‌باشند که گاهاً مستلزم مصرف مقدار زیادی آب هستند. از این رو برای جلوگیری از ایجاد مشکل در این زمینه باید به بررسی راه‌حل‌هایی جهت جلوگیری از مصرف بی‌رویه آب در این مورد بپردازیم. مواردی که در این مقاله بررسی شد تنها چند مورد از پیشنهاداتی هستند که می‌توانید برای به حداقل رساندن میزان مصرف آب در محوطه سازی فضای اطراف منزل و یا محیط کار خود پیاد سازی کنید.