همه چیز درباره بام سبز؛ از ایده تا اجرای روف گاردن
ساخت بام سبز یکی از پرسودترین روش‌های سرمایه‌گذاری شهری در بحث فضای سبز است. چه صاحب مجتمع مسکونی باشید و چه یک فضای تجاری، با طراحی روف گاردن در کنار مزایای زیست محیطی، منفعت‌های دیگری نیز می‌برید. در این مطلب با پشت بام سبز، مزایا و روش ساخت آن آشنا خواهید شد.
این روزها در شهرهای بزرگ همه آپارتمان نشین شدند و دیگر از آن خانه‌های حیاط‌دارِ باصفا و سرسبز خبری نیست. آلودگی هوا و کمبود فضای سبز، کلان شهرها را به جای وحشتناکی برای زندگی تبدیل کرده. این مسئله تأثیر زیادی بر سلامت جسم و روان انسان می‌گذارد و او را دچار یاس و انفعال تدریجی می‌کند. با این اوصاف، باید به‌دنبال راه‌هایی بهینه باشیم تا دوباره مارا به طبیعت پیوند زده و زیبایی را به شهرهای‌مان باز گردانند. پشت بام سبز یا روف گاردن یک ایده عالی برای بالا بردن کیفیت زندگی شهری است که در این مطلب درباره آن به تفصیل صحبت خواهیم کرد.
اصلاً بام سبز چیست؟
بام سبز یا روف گاردن که با نام باغ بام نیز شناخته می‌شود، برگردان فارسی عبارت Roof Garden یا Green Roof است. پشت بام سبز یکی از ابزارهای معماری سبز برای دستیابی به مزایای زیست محیطی و زیبایی شناختی است و به فرآیند محوطه سازی بر بام ساختمان اطلاق می‌شود که می‌تواند اهداف متنوعی را پوشش دهد.
متخصص بام سبز در این فضا، بستری برای رشد گیاه ایجاد می‌کند که معمولاً به صورت پرتابل است و در کنار آن تجهیزاتی برای تفریح و بهره‌مندی بیشتر از فضای سبز پشت بام نیز تعبیه می‌شود. در پروژه‌های بزرگ در سبک بام سبز متمرکز شاهد هستیم که عملا یک پارک مجهز روی بام ساختمان پیاده می‌شود.
ایده و تاریخچه بام سبز به چه زمانی بازمی‌گردد؟
در نگاه اول ایده ساخت بام سبز به اندازه‌ای لوکس است که باورکردنی نیست جز ابداع معماران قرن اخیر باشد. البته این تصور کاملاً اشتباه است. درست است که طراحی روف گاردن بسیار امروزی به نظر می‌رسد و از تجهیزات و ابزار مدرن برای اجرای Roof Garden استفاده می‌کنند اما ایده اولیه و تاریخچه آن به زمانی برمی‌گردد که تصورش را هم نمی‌کنید. 🤷♀️
باغ‌های معلق بابل، یکی از عجایب هفت‌گانه جهان و از اولین نمونه‌های طراحی و اجرای روف گاردن در دوران باستان هستند. (البته تا‌جایی‌‌که تاریخ مکتوب حهان به ما نشان می‌دهد). شاید داستان معروف بخت‌النصر پادشاه بابل و همسر عراقی او را شنیده باشید. همسر او که به هوای خشک بابل عادت نداشت دچار بیماری شد و بخت‌النصر برای به دست آوردن دل همسرش دستور ساخت باغ‌هایی به صورت معلق و بر بام عمارت‌ها صادر کرد که در زمان خود یک شاهکار مهندسی بود.
نمونه دیگر اجرای بام سبز در دوران باستان، در زیگورات‌های بین‌النهرین مشاهده شده. در آن زمان بر بالای سازه‌ها و در تراس‌های کوشک‌ها، باغ‌هایی بنا کرده و در آن‌ها گیاه پرورش می‌دادند. همچنین آثاری از وجود یک روف گاردن بر بام تالار مدعوین سزار روم بیزانس مشاهده شده است.
اگر تصمیم دارید خودتان برای ساخت بام سبز آستین بالا بزنید، حتما از مقاله پنج ابزار جادویی برای ساخت روف گاردن دیدن نمایید.
روف گاردن را در چه مکان‌هایی می‌توان اجرا کرد؟
فارغ از کاربری ساختمان و شکل ظاهری‌اش، می‌توان سبک مناسبی از پشتبام سبز را در آن پیاده‌سازی کرد. امروز شاهدیم که بر بام متروک مجتمع‌های مسکونی، تجاری و حتی اداری بام سبز ساخته می‌شود. همچنین ساخت Green Roof بر سقف ساختمان چه به‌صورت آپارتمان و چه به‌صورت ویلا رواج پیدا کرده و اجرا می‌شود. حتی کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی هم محدودیتی برای اجرای بام سبز نخواهند داشت.
درمجموع مکان‌هایی چون پاساژها، کافه-رستوران‌ها، بیمارستان‌ها، مهدهای کودک و حتی شرکت‌ها برای ارزش‌گذاری به سلامت بازدید کنندگان و کارمندان خود، همچنین برای اهداف تجاری می‌توانند از ایده روف گاردن بهره ببرند.
یکی از سوالات مهم در بحث اجرای روف گاردن این است که آیا بر همه بام‌ها می‌توان روف گاردن ساخت؟ پاسخ این سوال "خیر" است. اولین مسئله پیش از ساخت پشت بام سبز بررسی مقاومت سقف ساختمان برای ایجاد باغ بام می‌باشد. اگر سقف ساختمان به اندازه کافی مقاوم نباشد، با اجرای بام سبز و تحمیل بار اضافی، احتمال آسیب به سقف ساختمان وجود دارد.
مزایای ساخت بام سبز
در حقیقت گیاه بام سبز به عنوان عایق حرارتی عمل کرده و کمک می‌کند در مصرف انرژی صرفه‌جویی شود. این فضای سبز مصنوعی به ما بستری برای کاشت گل‌وگیاه، تنفس هوای پاک و لذت بردن از موهبتی را می‌دهد که زندگی شهری از ما دریغ کرده. امروز حتی در بسیاری مراکز تجاری مثل کافه‌ها و رستوران‌ها، تالارها و مراکز خرید هم از روف گاردن بهره می‌برند.
در ادامه، مزیت‌هایی که طراحی و اجرای اصولی بام سبز برای انسان و محیط زیست دارد، عنوان شده. اگر علاقه‌مند هستید درباره شرایط پیاده سازی بام سبز و هزینه روف گاردن و سایر مسائل مربوط به آن اطلاعات کسب کنید، با ما تماس بگیرید.
- افزایش سرانه فضای سبز
- ایجاد عایق طبیعی دما و صوت
- کاهش میزان دی‌اکسید کربن و پاکسازی هوا
- کشت و بهره برداری از مواد غذایی اُرگانیک
- زیباسازی محیط شهر
- بهره برداری از آب باران و کاهش بار سیستم فاضلاب شهری
ساخت روف گاردن به چند روش قابل انجام است؟
✅ روف گاردن گسترده
اجرای بام سبز گسترده در بین دیگر انواع روف گاردن اقتصادی‌تر است. در این روش از گیاهانی با ریشه کم عمق، استفاده می‌شود. ضخامت خاک مورد نیاز نهایتا 20 سانتی‌متر بوده و معمولاً چمن و گیاهان سطحی با اهداف زیست محیطی در بستر خاکی ایجاد شده کشت می‌شوند.
✅ روف گاردن متمرکز
بام سبز متمرکز معمولاً در ساختمان‌های بزرگ و دارای شرایط خاص اجرا می‌شود. حجم خاک مورد نیاز در این روش بسیار زیاد بوده و انواع درخت و گیاه زینتی می‌تواند کاشته شود. پروژه‌های باغ بام متمرکز پرهزینه و از نظر طراحی و امکانات جانبی اصطلاحاً لاکچری هستند. در این روش عملاً یک پارک و محوطه سبز بر روی سقف ساختمان ایجاد می‌شود.
✅ روف گاردن نیمه متمرکز
بام سبز نیمه متمرکز حالت میانه دو روش قبلی است. عمق خاک حداکثر 30 سانتی‌متر بوده و امکان کاشت انواع گیاهان بوته‌ای و درختان زینتی در آن وجود دارد. در این روش تقسیم وزن روف گاردن بسیار اهمیت پیدا می‌کند.
✅ روف گاردن مدولار
بام سبز مدولار یک روش سریع، اقتصادی و پیش‌ساخته برای طراحی فضای سبز پشت بام است. در این روش هیچ‌گونه زیرسازی برای بام نیاز نبوده و تمام عناصر به صورت پرتابل اجرا می‌شوند.
‼ برای آشنایی بیشتر با سبک‌های ساخت بام سبز می‌توانید از مطلب انواع روف گاردن یا بام سبز بازدید نمایید.
مراحل طراحی و ساخت روف گاردن
◻ مرحله اول: امکان سنجی اجرای روف گاردن بررسی می‌شود
قبل از اجرای بام سبز بر سقف ساختمان، بایستی محاسبات و بررسی‌های لازم صورت گیرد. در این بررسی‌ها مشخص می‌شود که آیا سقف بام مذکور برای اجرای روف گاردن مقاومت کافی را دارد یا خیر؟ همچنین نکاتی برای ادامه روند اجرایی کار در این مرحله مشخص می‌شود، مثلا میزان بارگزاری مجاز سقف. این مرحله دراصل پیش نیاز طراحی و اجرای باغ بام خواهد بود.
◻ مرحله دوم: زیرسازی روف گاردن اجرا می‌شود
در این مرحله شبکه‌بندی آهنی سطح بام انجام شده و کروم بندی و ایزولاسیون برای اجرای بام سبز صورت می‌گیرد. کروم‌بندی و ایجاد شیب به منظور هدایت آب ورودی و خروجی، مورد نیاز است. همچین در فرآیند ایزولاسیون، سطح بام با ایزوگام یا سایر ورق‌های عایق پوشیده می‌شود. جنس عایق، بسته به شرایط آب و هوایی می‌تواند متغیر باشد. سیم کشی برق روف گاردن نیز در این مرحله انجام می‌گیرد.
◻ مرحله سوم: تاسیسات و تجهیزات روف گاردن مستقر می‌شوند
در این مرحله، لوله کشی آب و طراحی سیستم آبیاری، همچنین طراحی چیدمان کلی فضای سبز، انجام می‌گیرد. در صورتی که در طراحی، سیستم مه پاش تعبیه شده باشد، در این مرحله تجهیزات آن استقرار می‌یابند. در این مرحله نورپردازی بام سبز، هم در دیوارها و هم در کف را خواهیم داشت. اگر مطابق طراحی، گازکشی برای باربیکیو و سیستم گرمایشی روف گاردن نیاز باشد، لوله کشی و انتقال آن انجام می‌شود.
◻ مرحله چهارم: باکس گل اجرا می‌شود
بر اساس دیزان مورد نظر، مسیر گل کاری و چمنکاری در این مرحله پیاده سازی می‌شود. باکس گل و گیاه ضدزنگ در ابعاد 4*4 آهن کشی شده و درون باکس‌ها با پوشش گالوانیزه پوشانیده می‌گردد. پس از آن خاک مورد نیاز گیاهان در باکس‌ها ریخته و گیاهان کشت خواهند شد.
◻ مرحله پنجم: ورق پانچ و Thermowood نصب می‌شود
در مرحله آخر اجرای بام سبز، شبکه آهنی ساخته شده به وسیله ورق‌های 3 میلی‌متریِ پانچ، با دقت جوش می‌خورند. ورق پانچ با چمن مصنوعی پوشانده شده و بقیه اجزا جاگذاری می‌شوند.
سفارش ساخت و استعلام قیمت روف گاردن
برای اطلاع از هزینه اجرایبام سبز یا روف گاردن با تیم مهندسی ایده سبز با شماره‌های 02177245295، 09126494926 و 09121173266 تماس بگیرید. شرکت ایده سبز فعال درزمینه محوطه آرایی، طراحی و اجرای روف گاردن (بام سبز)، دیوار سبز (گرین وال)، پرگولا، آلاچیق و تراس گاردن به‌عنوان مشاور و طراح فضای سبز حرفه ای در خدمت شماست.
