تازه رسیده بودم شرکت که برای بازدید از یک برج در محدوده نیاوران باهام تماس گرفتن. قبلاً برای چند واحد از اون برج فلاورباکس فلزی ارسال کرده بودیم و حالا از طرف مدیریت مجتمع برای پروژه بزرگ‌‌تری تماس می‌گرفتن. پشت تلفن فرصت نشد درباره جزئیات صحبت زیادی داشته باشیم فقط اون‌جوری که حدس زدم قصد طراحی برج باغ داشتن. 🏡 صحبت و طولانی نکردم و قراری برای ساعت 2 گذاشتم.
قبل از رفتن چند تا مورد رو با تیم ایده سبز چک می‌کردم؛ چشم‌ام به کارآموزی افتاد که از اول هفته وارد شرکت شده بود. داشت بیکار می‌چرخید و بی‌حوصله به نظر می‌رسید. صداش زدم تا برای بازدید همراهم بیاد. توی راه شروع کردم درباره پروژه صحبت کردن؛ اینکه مجتمع کجاست و اینکه قصد دارن برای ساخت برج باغ از کمک‌مون استفاده کنن. موقع شنیدن این عبارت یک علامت سؤال بزرگ بالای سر کارآموز ایجاد شد که یعنی: برج باغ دیگه چیه؟ برای همین مجبور شدم براش توضیح بدم.
برج باغ {Garden Tower} چیست؟
در تعریف برج باغ یا Garden Tower به مشکل می‌خوریم اگر دو رویکرد متفاوت درباره اون رو مطرح نکنیم. جالبه که از دید مهندسان عمران و محوطه سازان، دو تعریف جداگانه و حتی متضاد برای برج باغ وجود داره اما فصل مشترک هر دو تعریف، اهمیت و جایگاه گیاهان زنده ☘ در طراحیه.
از دید مهندسین عمران؛ اصطلاح برج باغ به مصوبه‌های شهرداری و سازمان مدیریت فضای شهری در سال 96 برای دستورالعمل ساختوساز در باغ‌های سطح شهر مرتبط هستش. طبق این مصوبه باغات شهری به نسبت 30 به 70 امکان ساختوساز داشتند و بیشتر از اون تخلف آیین‌نامه‌ای محسوب می‌شد. به این ترتیب هر باغ در شهری مثل تهران می‌تونست 30% مساحت رو به ساخت برجی با ارتفاع نهایتاً 13 طبقه اختصاص بده و 70% مساحت اون، فضای سبز باقی بمونه.
البته این طرح مدت‌هاست با محدودیت و تغییر ماهیت روبه‌رو شده با‌این‌همه تعریفی که از دلش بیرون میاد به ما می‌گه: برج باغ ساختمانی است که در نقطه کانونی یک باغ ساخته میشه و عملاً بخشی از اون رو برای احیای خودش تخریب می‌کنه.
و از دید محوطه سازان و طراحان فضای سبز؛ تعریف متفاوتی رو شاهدیم. از این دیدگاه یک برج که در طراحی نما، محوطه سازی‌ها و یا دکوراسیون داخلی خود از عناصر طراحی بیوفیلیک استفاده کنه، برج باغ گفته میشه.
در ادامه براش گفتم که توی کار ما برای ساخت برج باغ از انواع گل‌وگیاه و عناصر طراحی سبز استفاده میشه و در سه بخش طراحی نمای ساختمان، محوطه سازی فضای سبز برج و طرحی داخلی سبز قابل اجراست.
بازدید | بررسی ظرفیت‌های برج
خوشبختانه کمی زودتر از ساعت هماهنگ شده رسیدیم و فرصت کوتاهی داشتیم تا نگاه دقیق‌تری به بنا بندازیم. ساختمان 13 طبقه لوکسی پیش چشم ما بود که محوطه سازی جذابی در فضای اختصاصی اطراف اون انجام شده بود. البته مشخص بود مدت‌هاست که به درختان رسیدگی نشده و می‌شد برای ورود به فصل جدید تغییرات جذابی در فضای سبز ساختمان ایجاد کرد.
بنای اصلی تقریبا در مرکز قرار داشت و یک راه سنگ‌فرش شده ما رو به نگهبانی و لابی اصلی می‌رسوند. همراه کارآموز به اون سمت حرکت کردیم و با کمک نگهبان به دفتر مدیریت برج هدایت شدیم. بعد از اون به محوطه اصلی برگشتیم درحالی‌که مدیریت برج به همراه دو نفر از ساکنین ما رو همراهی می‌کردن. اولین خواسته‌شون از شرکت ایده سبز سروسامون دادن به محوطه سازی اصلی و تجدید گیاه بود. بهشون پیشنهاد دادم که می‌تونیم به‌صورت دوره‌ای در قالب خدمات مدیریت و نگهداری از فضای سبز کمک‌شون کنیم که شدیداً استقبال کردن.
بعد از اون به لابی رفتیم تا درباره طراحی لابی برج صحبت کنیم. لابی اصلی در طبقه همکف قرار داشت و مستقیما بعد از ورودی ظاهر می‌شد. کانتر نگهبانی به‌علاوه یک دست مبلمان انتظار تمام دکور لابی رو تشکیل می‌داد. از کارآموز خواستم از تمام زوایای لابی و ورودی فیلم‌برداری و عکاسی کنه. لابی مساحت خوبی داشت و می‌تونستیم کار جذابی رو اونجا به اجرا بذاریم. خواست مدیریت، طراحی نمای دیوار و دکوراسیون سبز بود به‌شکلی که حس زنده بودن رو منتقل کنه.
یادداشت‌برداری‌هام که تمام شد، با آسانسور به سمت بام ساختمان رفتیم. قرار بود قسمت اصلی این پروژه رو ساخت روف گاردن تشکیل بده. بررسی اولیه‌ی من نشون می‌داد جز چند بخش کوچیک، بام ساختمان به زیرسازی خاصی نیاز نداره. سطح مسطح و یک‌دست بام شرایط خوبی داشت و ویو فوق‌العاده برج با زبون بی‌زبونی می‌گفت باید در اون فضا یک اتفاق سبز بیفته. 😉 درباره کارهایی که میشه در یک بام سبز انجام داد و تجهیزات مورد نظر با کارفرما همراهان اون صحبت کردم و بعد از اون قرار شد طی یک هفته طرح سه بعدی روف گاردن برج رو به دستشون برسونیم.
موقع پایین رفتن متوجه شدم که هر طبقه هم یک لابی مجزا و تراس عمومی داره که نمای اون از بیرون به خوبی دیده میشه. مساحت خوب تراس عمومی هم توجه من و جلب کرد. بعد از اتمام صحبت‌ها، با کارآموز از دفتر خارج شدیم و عکس‌هایی هم از نمای بیرونی ساختمون گرفتیم تا با تیم ایده سبز روش کار کنیم.
در راه برگشت به شرکت، کارآموز که تو کل زمان بازدید ساکت مونده بود، سؤال‌هایی درباره پروژه از من می‌کرد. اینکه روند انجامش به چه شکلیه و چه طرحی براش در نظر دارم؟ بهش گفتم که طراحی برج‌باغ اصول مشخصی داره که درجای مناسب میشه خلاقیت رو هم چاشنی کار کرد. همین‌طور اشاره کردم که اجرای برج‌باغ از نظر معماری شهری مسئله حساسیه، چون نه‌تنها به زیبایی یا عدم زیبایی شهر منجر میشه که در افزایش سرانه فضای سبز شهری و بهبود کیفیت هوا هم کم‌وبیش مؤثره. به همین دلیل در طراحی باید هم‌زمان به چیدمان داخلی و ویو خارجی توجه داشت.
درباره روند انجام کار هم بهش گفتم که فردا باید زودتر سرکار حاضر بشه و از همه تصاویر یک خروجی بگیره تا در جلسه با تیم طراحی به اشتراک بذاریم. طی جلسه، بعد از تبادل نظر درباره نحوه اجرا و مطرح کردن پیشنهاداتِ کارفرما، ایده‌ها و متریال به بحث گذاشته میشه تا یک ایده اولیه برای اجرا در قالب طراحی سه بعدی آماده بشه. درنهایت اون طرح چندبار ادیت می‌خوره تا به طرح مورد نظر ما تبدیل و برای کارفرما ارسال بشه. کارفرما هم بعد از دریافت طرح نظرات و تغییراتی رو (اگر نیاز بود) در اون اعمال می‌کنه و بعد از اصلاحات و تایید نهایی قراردادی بین ما امضا و روند اجرایی شروع میشه.
آماده سازی طرح اولیه طراحی برج باغ
آخر وقت به شرکت رسیدیم و قرار شد فردا با تیم طراحی جلسه‌ای درباره این پروژه داشته باشیم. از کارآموز خواستم که اون هم در جلسه حاضر بشه. روز بعد در اتاق جلسه جمع شدیم و برنامه ساخت برج بام رو در سه بخش تنظیم کردیم تا تیم طراحی برای آماده کردن مدلسازی و طراحی سه بعدی فضای سبز کارش و شروع کنه:
محوطه سازی
همان‌طور که اشاره کردم، محوطه سازی خوبی برای این برج انجام شده بود اما شاید به دلیل گذشت زمان و عدم رسیدگی و یا بی‌توجهی، بسیاری بخش‌ها تخریب شده و یا نیاز به بازسازی داشت. درخت‌ها و درختچه‌ها نیاز به هرس داشتن و تعدادی هم به کل از بین رفته بودن و باید جایگزین می‌شدن. باتوجه به فصل، تصمیم گرفتیم بوته‌های گل و تعدادی گیاه جدید به محوطه اضافه کنیم.
از طرف دیگه چمن مصنوعی در بخش‌هایی از محوطه تخریب شده بود که با چمن جدید جایگزین می‌شد. بخش جذابش اضافه شدن نیمکت‌های گابیونی به محوطه سبز بود که کمبود فضا برای نشستن رو جبران می‌کرد. گابیون برای محوطه سازی‌های ثابت گزینه خوبیه چون در عین زیبایی و خاص بودن، مقاومت بالایی هم داره.
طراحی لابی برج
برای دیزاین لابی ساختمان تصمیم گرفیتم با ایده صخره سازی در نمای اصلی و ساخت یک دیوار سبز خزه ای در دیوار کناری شروع کنیم. تعدادی فلارو باکس با درختچه‌های لوکس زینتی هم در مسیر ورودی تا آسانسور کاشت میشه.
روف گاردن
و اما بخش اصلی که روف گاردن هستش؛ تصمیم گرفتیم باتوجه به شرایط بام و بودجه پروژه، یک بام سبز مدولار در اون به اجرا بذاریم. در روف گاردن مدولار بستر کشت نه روی سطح بام که در جعبه‌های کاشت پرتابل یا همون فلاور باکس ایجاد میشه.
کف سازی رو با پوشش ترمووود در ترکیب با چمن طبیعی انجام می‌دیم. یک سازه پرگولا در دو قسمت بام اجرا میشه و امکانی برای ایجاد فضای استراحت و محل استقرار مبلمان باغی فراهم می‌کنه. روف گاردن به کمک فلاور باکس‌های سایز بزرگ مسیر سازی و قسمت بندی مشه.