اسفند ماه حال و هوای آماده سازی یکی از اصلی‌ترین سین‌های سفرۀ هفت سین یعنی «سبزه» را برای ما تداعی می‌کند و معمولاً کاشت غلاتی از قبیل عدس و گندم از این ماه شروع می‌شود اما امروز و در این مقاله🍃ایده سبز برای شما یک شگفتانه در نظر دارد و قرار است تا به مناسبت سال جدید، شما را با روش کاشت سبزه‌هایی با عمر طولانی آشنا کند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا فرصت باقیست برای خلق یک سبزه متفاوت و خاص، در این مقاله با ما همراه شوید.
1. سبزه مرکبات
یکی از مدرن‌ترین انواع سبزه عید، سبزۀ مرکبات است. جایگزین کردن سبزه مرکبات با سبزه عدس یا ماش، علاوه بر اینکه در هدر رفت این غلات با ارزش جلوگیری می‌کند، به نوعی سبب استفاده بهینه از میوه‌هایی همانند پرتقال و لیمو نیز می‌شود. کاشت سبزه مرکبات از دو روش امکان‌پذیر است و شما می‌توانید بنابر سلیقه خود یکی از این دو راه را انتخاب کنید.
✅ روش اول) کاشت سبزه مرکبات در خاک
پرورش سبزه نارنج یا سبزه پرتقال در خاک دقیقاً همانند کاشت بذر گیاهان است و بدین منظور کافیست تا مراحل زیر را دنبال کنید.
▪️ در قدم اول باید هسته مرکبات (مثل هسته پرتقال یا نارنج) را به مدت دو شبانه روز در آب بخیسانید.
▪️ در مرحلۀ بعد، باید با دقت بسیار زیادی پوستۀ روی هسته‌ها را جدا کنید و مجدداً دانه‌های بدون پوست را داخل آب قرار دهید تا خشک نشوند.
▪️ دانه‌ها را در عمق 1 سانتی‌متری خاک دفن کنید. دقت کنید که خاک مناسب سبزه مرکبات معمولاً مخلوطی از کوکوپیت و پرلیت می‌باشد اما به طور کلی شما می‌توانید از خاک گلدان نیز استفاده کنید. در این مرحله برای زیبایی بیشتر سبزه، می‌توانید سطح خاک را با سنگریزه‌ها بپوشانید.
▪️ حیاتی‌ترین مرحلۀ پرورش یک سبزه سالم و جذاب، مرحلۀ پس از کاشت است چرا که در این مرحله سبزه به مراقبت ویژه‌ای احتیاج دارد.
▪️ در این مرحله رطوبت خاک بستر باید تا زمان جوانه‌زنی کاملاً حفظ شود از این رو بعد از کاشت دانه‌ها بهتر است تا روی آن‌ها را با یک پلاستیک شفاف بپوشانید و ظرف سبزه را در مکانی به دور از تابش مستقیم آفتاب قرار دهید. ضمناً به یاد داشته باشید که برای آبیاری سبزه مرکبات باید از اسپری آب استفاده کنید و به هیچ عنوان مستقیماً به ظرف بستر سبزه آب اضافه نکنید.
✅ روش دوم) پرورش سبزه مرکبات در آب
سبز کردن تخم مرکباتی نظیر نارنج در آب، یکی دیگر از روش‌های رایج و جذاب برای پرورش سبزه عید است که در ادامه با مراحل آن آشنا خواهیم شد.
▪️ در این روش شما باید یک ظرف شیشه‌ای را به عنوان مخزن آب انتخاب کنید و ظرف دیگری را به عنوان بستر سبزه در نظر بگیرید. حتماً به یاد داشته باشید که ظرف بستر باید سوراخ دار باشد.
▪️ همانند روش قبلی، ابتدا دانه‌ها را به مدت 48 ساعت در آب بخیسانید و پوسته آن‌ها را جدا کنید.
▪️ دانه‌های مرکبات را در ظرف سوراخ‌دار قرار دهید و روی آن‌ها را با یک پارچه مرطوب بپوشانید، سپس ظرف حاوی دانه را بر روی ظرف پر از آب بگذارید.
▪️ پس از گذشت دو هفته، فرآیند ریشه‌گذاری دانه‌ها آغاز خواهد شد و همزمان با وارد شدن ریشه‌ها به ظرف پر از آب، دانه‌ها نیز در ظرف بالایی سبز خواهند شد.
مزایای سبزه مرکبات
✔️ عمر طولانی
اولین مزیت سبزه پرتقال یا نارنج دائمی بودن آن‌هاست. این مدل از سبزه‌ها برخلاف دیگر انواع سبزه عید، عمر کوتاه 13 روزه ندارند و پس از مراسم سال نو نیز تا مدت‌ها با شما زندگی خواهند کرد.
✔️ استفاده به عنوان یک گیاه زینتی
شما با کاشت سبزه مرکبات با یک تیر دو نشان می‌زنید و علاوه بر پرورش سبزۀ هفت سین، یک گیاه همیشه سبز زینتی نیز خلق می‌کنید و بدین ترتیب بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای یک گیاه آپارتمانی مقاوم خواهید داشت.
✔️ کاربرد دو جانبه (سبزه + تنگ ماهی)
اگر از روش کاشت سبزه در آب استفاده کنید، می‌توانید ظرف حاوی ریشه‌ها و آب را به عنوان یک تنگ مملو از مواد مغذی برای ماهی‌ها در نظر بگیرید و بدین ترتیب در کنار طراحی خاص سفره هفت سین، عمر ماهی گلی‌های سفره را نیز افزایش دهید.
✔️ از سبزه پرتقال تا درخت پرتقال
دست و دلبازی سبزه‌های مرکبات بیش از حد تصور است و شما با کاشت این هسته‌های به ظاهر بی‌اهمیت، علاوه بر پرورش یک سبزه عید جذاب، یک نهال پرتقال یا نارنج نیز خواهید داشت! بدین منظور پس از رشد سبزه‌ها کافیست تا با احتیاط آن‌ها را از بسترشان جدا کرده و به عنوان یک نهال مستقل در گلدان یا باغچه بکارید.
2. سبزه هسته خرما
یکی دیگر از جدیدترین انواع سبزه عید، سبزه هسته خرماست. این سبزه نیز همانند سبزه پرتقال و نارنج دائمی می‌باشد و بر همین مبنا به عنوان یک گیاه زینتی همیشه سبز نیز کاربرد دارد.
برای داشتن سبزه هسته خرما کافیست تا مراحل زیر را دنبال کنید اما این نکته را به یاد داشه باشید که این سبزه نسبت به دیگر انواع سبزه عید مدت زمان طولانی‌تری را برای سبز شدن احتیاج دارد و اگر مایل هستید تا یک سبزه خرما داشته باشید، باید حداقل 1 ماه قبل از عید برای کاشت اقدام کنید.
▪️ در قدم اول هسته‌های خرما را با دست خارج کنید (توجه داشته باشید که هسته‌ها نباید با بزاق دهان تماس پیدا کنند.)
▪️ هسته‌ها را به مدت 10 تا 12 روز داخل آب سرد قرار دهید و روزانه آب آن را عوض کنید. (هسته‌هایی که روی آب بصورت شناور باقی می‌مانند به اصطلاح پوک هستند و توانایی سبز شدن ندارند پس آن‌ها را حذف کنید.)
▪️ در مرحله بعد هسته‌ها را در یک پارچه مرطوب قرار دهید و پارچه را در یک کیسه پلاستیکی گذاشته و درب آن را ببندید. (فراموش نکنید که پارچه باید دائماً مرطوب باشد و در صورت خشک شدن باید آن را مرطوب کنید.)
▪️ به منظور جوانه‌زنی، کیسه حاوی هسته‌های خرما را در یک فضای گرم و به دور از نور قرار دهید. (دمای مناسب جوانه‌زنی 24 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.)
▪️ فرآیند جوانه‌زنی معمولاً 3 تا 4 هفته طول می‌کشد و پس از مشاهده جوانه‌ها، زمان کاشت هسته‌ها در گلدان فرا می‌رسد.
▪️ در فرایند کاشت بهتر است تا از یک ظرف روزنه‌دار و خاک مناسب نخل استفاده کنید و حتماً این نکته را در نظر داشته باشید که جوانه هسته به هیچ عنوان زیر خاک مدفون نشود. (برای رشد سریع‌تر، پیشنهاد می‌شود تا یک کیسه شفاف را روی ظرف حاوی هسته بکشید و ظرف را در نور غیرمستقیم قرار دهید.)
▪️ در پایان پس از رشد سبزه‌ها، هفته‌ای یکبار آبیاری را انجام دهید و سطح خاک را مرطوب نگه دارید.
مزایای سبزه هسته خرما
✔️ گیاه زینتی همیشه سرسبز
سبزه خرما نیز همانند مورد قبلی پس از مراسم سال نو همچنان به زندگی در کنار شما ادامه می‌دهد و به عنوان یک گیاه زینتی جذاب فضای داخلی منزلتان را جلا می‌بخشد.
✔️ از هسته خرما تا نخل
پس از گذشت دو سال، سبزه خرمای شما قابلیت تبدیل شدن به نخل را دارد و می‌توانید در قالب یک نهال آن را در قسمتی از حیاط بکارید.
3. سبزه ذرت
اگر مایلید تا برای سفره هفت سین یک سبزه ذرت داشته باشید باید 20 روز مانده به عید دست بکار شوید و مراحل زیر را به انجام برسانید.
▪️ ابتدا دانه‌های ذرت را به مدت 72 ساعت خیس کنید و هر روز آب آن‌ها را تعویض کنید. ( *نکته* برای کاشت سبزه ذرت باید از دانه تازه ذرت و یا بذر ذرت استفاده کنید و توجه داشته باشید که دانه‌های ذرت خشک شده توانایی سبز شدن ندارند.)
▪️ سپس به منظور جوانه‌زنی، دانه‌ها را داخل یک پارچه مرطوب بگذارید و هر از گاهی با اسپری آب رطوبت را تمدید کنید.
▪️ پس از رؤیت جوانه‌ها، در ظرفی که برای کاشت سبزه در نظر گرفته‌اید مقداری خاک بریزید و ذرت‌ها را با فاصله نزدیک در خاک قرار دهید و روی آن‌ها را با یک لایه خاک بپوشانید.
▪️ در آخر ظرف سبزه را به دور از تابش مستقیم آفتاب قرار دهید و مراقب باشید تا زمان رشد سبزه رطوبت خاک خشک نشود.
مزایای سبزه ذرت
✔️ سبزه ذرت همانند سبزه پرتقال یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای کاشت در آب و تزیین تنگ ماهی می‌باشد و علاوه بر این مورد نسبت به دیگر انواع سبزه عید به مراقبت و رسیدگی کمتری احتیاج دارد.
4. سبزه کنجد
سبزه کنجد از دیگر انواع سبزه عید است که بدلیل زود رشد بودن بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. بنابراین اگر فرصت کاشت سبزه عید را از دست داده‌اید اصلاً نگران نباشید و فوراً به سراغ کنجد بروید. برای خلق یک سبزه کنجد زیبا و فوری هیچ احتیاجی به خاک و گلدان ندارید و کافیست تا مراحل زیر را دنبال کنید.
▪️ ابتدا کنجدها را به مدت یک شبانه روز در آب بخیسانید و سپس آن‌ها را بر سطح یک پارچه (ترجیحاً نخی) قرار دهید.
▪️ در ادامه یک پارچه مرطوب دیگر را بر روی دانه‌ها پهن کنید و با اسپری آب رطوبت پارچه را تا زمان جوانه‌زنی حفظ کنید.
▪️ معمولاً پس از 4 روز جوانه‌ها سبز می‌شوند و شما می‌توانید دانه‌ها را به ظرف موردنظرتان انتقال دهید. (برای رشد سریع‌تر تقریباً به مدت دو روز ظرف را داخل یک کیسه پلاستیکی شفاف بگذارید و نقاطی از کیسه را به منظور جریان هوا سوراخ کنید.)
مزایای سبزه کنجد
✔️ یک سبزه اقتصادی
همانطور که بررسی کردیم، سبزه کنجد در مقایسه با دیگر انواع سبزه عید به وسایل زیادی احتیاج ندارد و بدون استفاده از خاک و گلدان نیز سبز می‌شود و در کل خرج زیادی روی دستتان نمی‌گذارد.
✔️ سرعت رشد بالا
این سبزه به اصطلاح یک سبزه دقیقه نودی است و به دلیل روند رشد سریعی که دارد در کوتاه‌ترین زمان ممکن آماده خواهد شد.
✔️ شکل‌پذیری آسان
سبزه کنجد یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای هنر سفره‌آرایی و طراحی هفت سین‌های مدرن و جذاب است. ساختار ریز دانه‌های کنجد و سبز شدنشان بر روی سطوحی از قبیل پارچه، امکان شکل‌دهی به سبزه را بسیار آسان می‌کند. مثلا شما می‌توانید پارچه بستر سبزه را به دور کوزه یا دیگر ظروف تزیینی بپیچید.
5. سبزه ارزن
این سبزه یکی از اقتصادی‌ترین انواع سبزه عید است و در عرض یک هفته آماده می‌شود. برای کاشتن سبزه ارزن روش‌های متعددی وجود دارد اما ما در این بخش تصمیم داریم تا با کمترین وسایل و در اقتصادی‌ترین حالت ممکن سبزه عید را بکاریم، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم بدین ترتیب عمل کنید.
▪️ ابتدا دانه‌های ارزن را به مدت 24 ساعت در آب خیس کنید.
▪️ داخل ظرف مدنظرتان پارچه نخی یا یک لایه پنبه قرار دهید و ارزن‌ها را بر روی آن پخش کنید. (در این مرحله ترجیحاً از پنبه استفاده کنید.)
▪️ سپس با اسپری آب سطح ارزن‌ها را مجدداً مرطوب کنید و روی آن‌ها را با یک پارچه بپوشانید.
▪️ اسپری کردن آب را هر روز تا زمان رویش جوانه‌ها تکرار کنید و در نهایت پس از جوانه‌زنی، پارچه را از روی دانه‌ها برداشته و ظرف حاوی سبزه را در محیطی با نور غیرمستقیم قرار دهید.
مزایای سبزه ارزن
✔️ اقتصادی بودن و زودرشد بودن از با ارزش‌ترین مزیت‌های این سبزه بشمار می‌رود.
سبزه‌ها را در طبیعت رها نکنید!
گره زدن سبزه و سپردن آن به آب روان یا رها کردن آن در گوشه‌ای از طبیعت یکی از سنت‌های قدیمی ما ایرانی‌هاست که فلسفه خاص خود را دارد اما متاسفانه باید بدانید که پس از انجام این سنت گاهاً آسیب‌های جبران‌ناپذیری در فضای سبز رخ خواهد داد و بدین ترتیب اوقات شیرین سال نو به کام حافظان فضای سبز و رفتگران عزیز کشورمان تلخ می‌شود.
به عنوان مثال مسدود شدن راه آب‌ها، گسترش آلودگی در فضای سبز و تجمع آفات، تنها چند مورد جزئی از عواقب زیان‌بار رهاسازی سبزه‌های عید در طبیعت هستند. از این رو از شما عزیزان خواهش می‌کنیم تا در سال جدید از انجام این سنت صرف نظر کنید و بجای استفاده از سبزه‌های مرسوم از سبزه‌های دائمی و همیشگی استفاده کنید.
کلام پایانی
سبزه عید یکی از اصیل‌ترین نمادهای سال نو ما ایرانیان است، بر همین اساس ما اعضای مجموعه ایده سبز تصمیم گرفتیم تا با ارائه یک مقاله کاربردی شما عزیزان را با جدیدترین انواع سبزه عید یعنی سبزه‌های دائمی آشنا سازیم تا بدین ترتیب بتوانید نمادی از سال نو 1403 را در قالب یک گیاه زینتی برای مدت‌های طولانی نگه دارید.
با آرزوی سالی سبز و سرشار برای شما همراهان ایده سبز 🥰