آشنایی با اصول طراحی استخر روباز تا حد زیادی دستیابی به یک نتیجه دلخواه را تضمین می‌کند. ساخت استخر، صرفاً به معنای ایجاد محوطه‌ای عمیق برای آب‌تنی نیست. اجرای این پروژه، مستلزم در نظر گرفتن جنبه‌های متعددی بوده که هر کدام بر کیفیت نهایی کار تأثیر به سزایی دارند.
نظر به افزایش تقاضا برای اجرای استخر در ساختمان‌های مسکونی و تجاری، و توجه بیشتر به محوطه سازی استخر تصمیم گرفتیم مطلبی را به معرفی اصول طراحی استخر روباز اختصاص دهیم. بنابراین شما مخاطبان گرامی 🍃ایده سبز را به خواندن چکیده‌ای از این اصول دعوت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
8+1 اصول طراحی استخر روباز
1. درک فضا
درک ویژگی‌ها و مختصات فضایی که می‌خواهید در آن استخر را طراحی و اجرا کنید، بسیار مهم است. برای درک بهتر فضا باید به مؤلفه‌هایی مثل اندازه، شکل و محیط پیرامون استخر توجه ویژه‌ای داشته باشید. آیا شکل مستطیلی برای استخر مناسب‌تر از اَشکال آزاد و غیر منتظم است؟ آیا در اطراف استخر، فضای کافی وجود دارد؟
در نظر گرفتن عناصر طبیعی مثل درختان یا گلدان‌های اطراف نیز حائز اهمیت است. باید به این فکر کنید که چطور می‌توانید این عناصر را در طراحی استخر روباز ادغام کنید؟ کیفیت مناظر و چشم‌انداز اطراف استخر، از دیگر مؤلفه‌های مهم در درک فضای اجرا هستند. مثلاً تصور کنید شنا کردن در استخری که اطراف آن با دیوار سبز تزئین شده، چقدر می‌تواند رؤیایی و لذت‌بخش باشد؟
2. استفاده از متریال مناسب
مواد و متریال مورداستفاده در اجرای استخر بر زیبایی ظاهری و احساس استفاده از آن تأثیر انکارناپذیری دارند. به همین دلیل، انتخاب مواد متناسب و درجه‌یک را از مهم‌ترین اصول طراحی استخر روباز می‌دانند. استفاده از موادی مثل سنگ طبیعی، کاشی‌های سفارشی و چوب‌های مخصوص ضمن القای حس ظرافت و طبیعی بودن، نمایی لوکس و چشم‌نواز به استخر می‌دهد.
بافت و رنگ، دو ویژگی اساسی در انتخاب متریال برای ساخت استخر روباز هستند. به‌عنوان مثال، استفاده از سنگ مرمر ظاهر استخر را براق و مُدرن می‌کند؛ درحالی‌که انتخاب سنگ تراش‌خورده، حس طبیعی بودن را انتقال می‌دهد و برای سبک‌های روستیک مناسب‌تر است.
در انتخاب متریال استخر از توجه به تناسب ویژگی‌های آن با محیط پیرامون غافل نمانید. به این ترتیب می‌توانید استخر را به نقطه‌ای کانونی تبدیل کنید که در عین تمایز، به شکلی هنرمندانه با محیط ادغام شده است.
3. توجه به نیازهای کاربری
از بین اصول طراحی استخر باز، شاید هیچ اصلی مهم‌تر از توجه به نیازها و انتظارات کاربردی آن نباشد. اگر قرار است استخر را برای خانواده‌ای که دارای فرزند کوچک یا حیوان خانگی هستند طراحی کنید، گنجاندن آپشن‌های ایمنی مثل نرده یا پوشش را باید در اولویت قرار دهید. چنانچه هدف از اجرای استخر، ایجاد محیطی مناسب برای ورزش و تناسب اندام باشد، اجرای استخر با فُرم باریک و مستطیلی و مجهز به نازل‌های پرتاب آب منطقی‌تر خواهد بود.
همیشه به یاد داشته باشید که استخر باید با سبک زندگی مشتری، مطابقت داشته باشد و در عین ایجاد فضایی مفرح و آرام‌بخش، نیازهای کاربردی او را برآورده کند.
4. گنجاندن عناصر طبیعی
گنجاندن عناصر طبیعی از دیگر اصول طراحی استخر روباز است که هر چقدر از اهمیت آن بگوییم باز هم حق مطلب را ادا نکرده‌ایم! انجام این کار، ضمن ایجاد یک ظاهر ارگانیک برای استخر، آن را با محیط اطراف یکپارچه‌تر می‌کند. هرچند در اولین اصل، به این نکته اشاره کوچکی کردیم ولی به دلیل اهمیتش، در این بخش آن را به طور مجزا بررسی می کنیم.
یکی از کارهایی که برای ادغام عناصر طبیعی در استخر می‌توانید انجام دهید، استفاده از گیاهان است. اگر استخر را در فضای باز اجرا می‌کنید، ایجاد یک تعامل مؤثر بین استخر و گیاهان اطراف احتمالاً کار سختی نیست. در بسیاری از مواقع، گیاهان و درختان موجود در فضای سبز خود به خود این کار را انجام می دهند. در صورت اجرای استخر روباز در محیط داخلی نیز می‌توانید با چینش خلاقانه و هدفمند چند گلدان یا فلاورباکس بزرگ این تعامل طبیعی را برقرار کنید.
اگر به دنبال یک ایده‌ی متمایز و فوق‌العاده برای گنجاندن استخر در محیط طبیعی هستید، می‌توانید به اجرای استخر بی‌نهایت فکر کنید. استخر اینفینیتی یا استخر بی‌نهایت طوری طراحی می‌شود که انگار لبه و حاشیه ندارد. آب در این استخرها روی یک یا چند لبه جریان می‌یابد و تصویری از جریان آب بدون مرز را ترسیم می‌کند. این ویژگی سبب می‌شود استخر بدون مرز، در هماهنگی با عناصر طبیعی اطراف مخصوصاً آسمان پتانسیل فوق‌العاده‌ای داشته باشد. اجرای ماهرانه این نوع استخر روباز حسی را تداعی می‌کند که انگار تکه‌ای از آسمان بر زمین دوخته شده است.
تعهد به گنجاندن عناصر طبیعی به‌عنوان یکی از اصول طراحی استخر روباز، ضمن ایجاد فضایی آرام و ایجاد کاراکتر برای سازه، ویژگی‌های زیبایی‌شناختی آن را به شکل چشمگیری ارتقا می‌دهد.
5. اضافه کردن آپشن‌های تکمیلی
آپشن‌های مختلفی وجود دارند که اضافه کردن فقط یکی از آن‌ها می‌تواند یک استخر معمولی را به یک استخر خاص و لاکچری تبدیل کند. استفاده از برخی آپشن‌ها هزینه اجرای استخر را به شکلی معنادار بالا می‌برند؛ بااین‌حال آپشن‌های دیگری هم هستند که با اضافه کردن آن‌ها می‌توان با هزینه‌ای مناسب، تفاوت محسوسی رقم زد.
برخی از بهترین آپشن‌های استخر عبارتند از:
▪️ نصب انواع نازل‌های آب با الگوهای پاشش متنوع ...
▪️ اجرای شومینه فضای باز، انواع آتش دان مانند آتشدان زمینی در محوطه اطراف استخر
▪️ نورپردازی سفارشی استخر برای برجسته کردن نمای محوطه و خلق لذت بصری خصوصاً در شب
▪️ موزیکال کردن استخر
▪️ استفاده از سیستم‌های دوزینگ اتوماتیک برای تصفیه و تنظیم میزان PH و کلر موجود در آب استخر و نگهداری آسان‌تر از آن جکوزی
▪️ سازوکارهای تفریحی مثل سرسره آبی، پله‌ها و نردبان‌های استخری و ...
▪️ اجرای روکش استخر
محیط طراحی استخر عامل مهمی در انتخاب یک یا چند مورد از آپشن‌های تکمیلی بالاست. به‌عنوان مثال، اجرای استخر موزیکال در ساختمان‌های تجاری و پاساژها، ضرورت و جذابیت بیشتری در قیاس با ساختمان‌های مسکونی دارد. ادغام هارمونیک نور و موزیک در فضاهای تجاری می‌تواند در همان نگاه اول، مراجعه‌کنندگان و مشتریان را در جای خود میخکوب کند.
6. در نظر گرفتن ویژگی‌های عملکردی
استخر قرار است چه عملکردی داشته باشد؟ برای پیدا کردن بهترین جواب باید به نحوه استفاده از آن فکر کنید. آیا صرفاً برای ریلکسیشن یا بازی طراحی می‌شود؟ یا قرار است برای شناگران ماهر ساخته شود؟ با در نظر گرفتن این جنبه‌ها می‌توانید استخر را با مناسب‌ترین ابعاد و عمق، طراحی و اجرا کنید.
علاوه بر این‌ها باید به الزامات نگهداری هم در طراحی استخر روباز توجه داشته باشید. در ایده‌آل‌ترین حالت، استخر باید به‌آسانی و با حداقل هزینه، قابل نگهداری و مدیریت باشد. یک راهکار عالی برای کاهش الزامات و هزینه نگهداری استخر، استفاده از سیستم‌های دوزینگ خودکار است که در بخش قبل به آن اشاره کردیم. این سیستم‌ها نه‌فقط دوز مواد شیمیایی موجود در آب، بلکه می‌توانند ویژگی‌های دیگری نظیر میزان روشنایی و دمای آب را نیز مدیریت کنند.
7. نورپردازی استخر
نورپردازی فضای سبز را هنگام طراحی استخر روباز دست‌ِکم نگیرید. متأسفانه این عنصر در طراحی استخر روباز آن‌طور که باید و شاید موردتوجه قرار نمی‌گیرد. نورپردازی اصولی فقط از حیث افزایش جاذبه بصری استخر اهمیت ندارد، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک عنصر ایمن و اطمینان‌بخش نیز ایفای نقش کند.
در نورپردازی استخر رنگ‌هایی را انتخاب کنید که مکمل طراحی کلی محیط باشند. بسته به سلیقه مشتری، این رنگ‌ها می‌توانند احساسات متفاوتی را اعم از آرامش یا هیجان القا کنند. نورپردازی، صرفاً محدود به محوطه اطراف استخر نیست؛ گزینه‌های هیجان‌انگیزتری مثل نورپردازی زیر آب نیز وجود دارند. فراموش نکنید اضافه کردن این آپشن، حین اجرای استخر روباز به‌مراتب آسان‌تر از اضافه کردن آن در آینده است.
8️⃣ ایمنی و دسترسی
ایمنی و دسترسی از دیگر اصول طراحی استخر روباز محسوب می‌شوند. استخر ناامن، به جای شادی می‌تواند فاجعه بیافریند. استفاده از نرده‌ها یا پوشش خودکار استخر و همین‌طور استفاده از متریال غیر لغزنده در اطراف آن، ضریب ایمنی استخر روباز را بالا می‌برند. ضمناً عمق استخر نیز ازجمله مؤلفه‌های عملکردی آن است که از لحاظ ایمنی نیز اهمیت زیادی دارد.
غیر از ایمنی، نحوه دسترسی را نیز باید حین طراحی استخر روباز در محاسباتتان بگنجانید. استفاده از پله‌ها و رمپ‌ها یا طراحی ورودی استخر به اَشکال خاص ازجمله سازوکارهای متداول در این خصوص هستند.
9️⃣ اجرای سقف متحرک استخر
راستش را بخواهید این مورد در فهرست مهم‌ترین اصول طراحی استخر روباز قرار نمی‌گیرد. ولی نمی‌توان اهمیت آن را نادیده گرفت. مخصوصاً که اخیرا هم طرفداران زیادی پیدا کرده!
اجرای سقف متحرک استخر روباز در محیط داخلی، محوطه استخر را به محیطی چهارفصل تبدیل می‌کند. در فضای باز نیز وجود یک سقف متحرک علاوه بر زیبایی، کارایی استخر را افزایش می‌دهد. به‌عنوان مثال در تابستان و روزهایی که آفتاب بی‌رحمانه می‌تابد، می‌توان با بستن سقف از تابش مستقیم نور خورشید به محوطه استخر جلوگیری کرد و از حضور در محیطی مساعد برای شنا، تفریح، دور همی و ... لذت برد.
علاوه بر این، سقف متحرک استخر در فضای آزاد، در حفظ پاکیزگی آب استخر و جلوگیری از ورود ناخالصی‌ها مثل شاخ و برگ درختان، حشرات و ... بسیار مؤثر است. اجرای سقف متحرک استخر قبل از هر چیز به آزادی عمل شما به‌عنوان طراح و صدالبته ترجیح و بودجه مشتری بستگی دارد.
سخن آخر
طراحی استخر روباز، پروژه‌ای هیجان‌انگیز و یک اقدام مؤثر در بهبود کارایی و نمای ساختمان است. بااین‌حال اجرای این پروژه حساس، به اتخاذ رویکردی حساب‌شده و در نظر گرفتن عوامل زیادی نیاز دارد که معماران ماهر به‌خوبی از اهمیت آن‌ها آگاه هستند. ذکر این نکته ضروری است که توجه به ملاحظات زیبایی‌شناختی و همین‌طور اصولی مثل درک عمیق نیاز مشتری، ادغام استخر با محیط و ... نباید حواسمان را از توجه به اصول اولیه‌ای مثل امنیت و دسترسی پرت کند. گاهی غفلت از حتی یک اصل ساده ممکن است همه تلاش‌ها را در راستای تحویل یک پروژه سطح بالا و بی‌عیب و نقص هدر دهد. امیدواریم این گفتار در معرفی اصول طراحی استخر روباز و تشریح اهمیت هر کدام از آن‌ها موفق عمل کرده باشد.