طراحی نمای ساختمان اگر مهم‌تر از دکوراسیون داخلی نباشد، کمتر از آن اهمیت ندارد. این نمای بیرونی، نخستین نقطه اتصال بصری و ذهنی افراد با ساختمان شماست. شکی نیست افراد به محض دیدن نمای بیرونی ساختمان، خواسته یا ناخواسته، درباره طراحی داخلی آن دست به قضاوت می‌زنند به همین دلیل، کیفیت و طراحی نما می‌تواند بر شکل‌گیری برداشت‌های اولیه آنان از دکوراسیون داخلی تأثیرگذار باشد. در ادامه ایده سبز چند پیشنهاد جذاب برای طراحی نمای ساختمان‌های تجاری و مسکونی به شما ارائه خواهد داد.
اهمیت طراحی نمای ساختمان
طراحی نمای خانه مهم‌ترین بخش دکوراسیون خارجی ساختمان محسوب می‌شود. بنابراین اگر ظاهر کلی ساختمان برایتان اهمیت دارد، باید توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشید. یک دغدغه بزرگ در بحث طراحی نمای ساختمان، انتخاب متریال و الگوی مناسب برای آن است. اجرای نماهای تکراری که مشابه آن را دائماً در کوچه و خیابان می‌بینیم، نمی‌تواند پاسخگوی سلایق و انتظارات بسیاری از افراد باشد. امروز افراد به نماهای مدرن، آینه کاری‌ها، متریال‌ها جدید و طراحی برج باغ بیشتر علاقه نشان می‌دهند.
آیا در حال ساخت یک خانه جدید هستید؟ شاید هم در گوشه ذهن‌تان به بازسازی ساختمان محل سکونت‌تان فکر می‌کنید. در چنین شرایطی، طراحی نما به دغدغه ذهنی بزرگ‌تری تبدیل می‌شود. ما در این مطلب از ایده سبز می‌خواهیم چند سبک خاص و منحصربه‌فرد را برای نمای بیرونی ساختمان به شما پیشنهاد دهیم. دعوت می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید.
طراحی نمای ساختمان با چوب
چوب متریالی قدیمی و درعین‌حال کارآمد است که هنوز جایگاه ویژه‌ای در حوزه دکوراسیون خارجی و داخلی دارد. زیبایی طبیعی چوب، نمای بیرونی یک ساختمان را متحول نموده و شخصیت منحصربه‌فردی به آن می‌دهد. ویژگی جالب چوب، تغییر آهسته و تدریجی نمای آن در گذر زمان و به‌واسطه واکنش با هواست. این فرایند که هوازدگی نام دارد و در اصل به معنای تخریب بافت چوب است شاید در نگاه اول، دردسرساز به نظر برسد؛ ولی جالب اینجاست که می‌تواند نمای چوب را زیباتر کند و آن را به یک بلوغ ظاهری منحصربه‌فرد برساند. البته تغییر نمای چوب در طول زمان به نوع و جنس آن بستگی دارد؛ بنابراین قبل از طراحی نمای ساختمان با چوب، در مورد انواع چوب اطلاعات کافی داشته باشید.
به دلیل تنوع رنگ و پرداخت، نمای چوب را می‌توان در سبک‌های متفاوتی اجرا کرد. این امر دستتان را در رسیدن به بهترین دیزاین نمای بیرونی ساختمان باز می‌گذارد. چوب به‌عنوان یک ماده عایق، علاوه بر جلوگیری از هدر رفت انرژی حرارتی، در کاهش آلودگی صوتی نیز عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهد. جالب است بدانید که قابلیت چوب در حفظ گرما از آلومینیم، بتن و فولاد هم بالاتر است.
چوب از نظر مقاومت و دوام نیز از امتحان‌های متعدد تاریخی سربلند بیرون آمده! البته قرارگیری چوب در معرض عوامل محیطی، برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌هایی روی سطح آن ایجاد می‌کند که خوشبختانه این تغییرات به‌هیچ‌وجه نمای چوبی را از ریخت نمی‌اندازند. این تغییرات بافتاری، معمولاً کوچک هستند و در ساختار چوب، گُم می‌شوند. به همین دلیل، فرسایش نمای چوبی ساختمان‌ها در طول زمان، کمتر و دیرتر جلب‌توجه می‌کند.
طراحی نمای ساختمان با آجر
احتمالاً شما هم حداقل یک بار برای آدرس دادن یا آدرس گرفتن از اصطلاح ساختمان آجرنما استفاده کرده‌اید یا چنین اصطلاحی را شنیده‌اید! همین موضوع به‌تنهایی نشان می‌دهد که استفاده از آجر در طراحی نمای ساختمان، چطور آن را به یک بنای متمایز تبدیل می‌کند. یکی از ویژگی‌های عجیب آجر، بهبود ظاهری آن با گذشت زمان است. سالخوردگی نمای آجری، نه‌تنها ظاهر بنا را خراب نمی‌کند بلکه شخصیت و اصالتی منحصربه‌فرد به آن می‌بخشد.
اولین و بارزترین ویژگی آجر، ظاهر شکیل آن است که نمای بنا را شیک و کلاسیک می‌کند. بااین‌حال زیبایی ظاهری آجر، نباید از مزایای کارکردی این متریال غافلمان کند.
حتماً شما هم با این ایده موافق هستید که نمای بیرونی ساختمان مثل محیط درونی آن هر از چند گاهی به نظافت نیاز دارد. خبر خوب این است که آجر را می‌توان به‌آسانی تمیز کرد. برای تمیز کردن نمای آجری به اکسیر جادویی و عجیب‌وغریبی نیاز نیست. مخلوطی از آب، نمک و صابون به بهترین شکل ممکن از عهده انجام این کار برمی‌آید.
اتمام عملیات ساخت خانه هرگز به معنای پایان هزینه‌ها نیست. تعمیر و نگهداری دوره‌ای، از مهم‌ترین الزامات یک ساختمان است که در فواصل زمانی مشخص باید انجام شود. بااین‌حال، طراحی نمای ساختمان با آجر، این الزام را به حداقل می‌رساند. نمای آجری نیازی به نقاشی ندارد و در اثر رطوبت، پوسیده نمی‌شود. شاید تنها پاشنه آشیل آجر، نشت آب باشد که حل این مسئله هم آسان است.
آجر، به‌واسطه تحمل فرایند گرمایشی شدید در کوره‌ها، متریالی متراکم و بادوام است. این ویژگی، عمر مفید آجر را به شکل چشمگیری بالا می‌برد و آن را به گزینه‌ای عالی برای استفاده در بلندمدت تبدیل می‌کند. آجرها، ضخامت بالایی دارند که این امر، به کاهش نفوذ صدا و نویزهای محیطی به درون خانه کمک زیادی می‌کند. علاوه بر این، به دلیل ساختار کاملاً طبیعی با محیط زیست سازگاری صددرصدی دارند. علیرغم تمام این مزایا، طراحی نمای ساختمان با آجر برای اکثر طرفداران سبک‌های مدرن معماری انتخاب جذابی نیست.
طراحی نمای ساختمان با شیشه
ورود شیشه به صنعت ساخت‌وساز، تحولات بزرگی را در حوزه‌های دکوراسیون داخلی و دکوراسیون خارجی رقم زده است. اگر به دنبال نمای مدرن‌تر با زرق‌وبرق بیشتر در مقایسه با آجر هستید، به استفاده از این متریال جدی‌تر فکر کنید. شیشه نمای ساختمان‌ها و مخصوصاً ساختمان‌هایی را که به سبک معماری مدرن ساخته شده‌اند، به شکل محسوسی ارتقا می‌دهد. این متریال دو ویژگی ذاتی خود یعنی ظرافت و جذابیت را به کل بنا انتقال داده و آن را به یک جاذبه زیبایی‌شناختی تبدیل می‌کند.
انتخاب شیشه برای طراحی نمای ساختمان، تمایز بصری چشمگیری را نسبت به ساختمان‌های دیگر ایجاد می‌کند. این تمایز بصری به‌واسطه درخشندگی و براق بودن سطح شیشه، ساختمان را حتی از فواصل دور به کانون توجه تبدیل می‌کند.
شیشه به‌طور ذاتی، شاید به اندازه آجر مستحکم نباشد. ولی امکان تولید آن در ضخامت و مقاومت بالا، از نظر ایمنی هیچ جایی برای نگرانی باقی نمی‌گذارد. مواد به‌کاررفته در تولید شیشه‌ی نمای بیرونی ساختمان، استحکام و انسجام بسیار بالایی به آن بخشیده و آن را در مقابل عوامل محیطی مثل آب و نوسانات دمایی مقاوم می‌کنند. مقاومتی که باعث می‌شود بتوانیم شیشه را حتی به‌عنوان یک راهکار طولانی‌مدت برای طراحی نمای خارجی ساختمان مدنظر قرار دهیم.
شکل‌پذیری عالی یکی از کاربردی‌ترین ویژگی‌های شیشه است که با مقاومت و انسجام این متریال، منافاتی ندارد. به لطف این ویژگی می‌توان شیشه را در شکل‌ها و الگوهای هندسی متنوعی بُرش داده و یک نمای بیرونی جادویی و منحصربه‌فرد برای ساختمان ایجاد کرد. این یک آپشن وسوسه‌انگیز برای آن دسته از افرادی است که به خلق دیزاین مفهومی برای نمای ساختمان علاقه زیادی دارند.
چالش اصلی در نمای ساختمان شیشه ای، عملکرد متناقض آن در بهره‌وری انرژی است. در سمت مثبت ماجرا، شیشه حجم عظیمی از نور طبیعی را وارد ساختمان می‌کند. این امر، نیاز به استفاده از انرژی برق را برای روشن کردن فضا در طول روز به شکل محسوسی کاهش می‌دهد. ولی از طرف دیگر، ضریب هدایت حرارتی بالای شیشه، تأمین گرمایش و سرمایش فضای داخلی ساختمان را در فصول سرد و گرم با مشکل مواجه می‌کند. هرچند که استفاده از شیشه‌های دوجداره، این مشکل را تا حد زیادی حل می‌کند. البته به دلیل آسیب‌پذیری شیشه در مقابل ارتعاش، اجرای این نما در مناطق زلزله‌خیز اصلاً توصیه نمی‌شود.
طراحی نمای ساختمان با صخره
سنگ‌های طبیعی هم می‌توانند یک انتخاب فوق‌العاده و یونیک برای طراحی نمای ساختمان باشند. البته سنگ‌ها انواع مختلفی دارند که فُرم صخره‌ای از میان آن‌ها طی سال‌های اخیر به محبوبیت خاصی دست پیدا کرده. واضح‌ترین ویژگی نمای صخره‌ای ساختمان، ظاهر برجسته و باشکوه آن است که خانه را همچون دژی نفوذناپذیر نشان می‌دهد. امکان اجرای نمای صخره‌ای در رنگ‌ها و مدل‌های متنوع، گزینه‌های زیادی را در معرض انتخاب‌تان می‌گذارد.
مهم‌ترین ویژگی کارکردی نمای صخره، مقاومت فوق‌العاده آن است. سنگ‌های طبیعی، بسیار مستحکم و بادوام بوده و خاصیت نسوز دارند. درحالی‌که گذر زمان، بسیاری از بناها را ظرف چند دهه فرسوده می‌کند، بناهای سنگی و صخره‌ای تا چند قرن پابرجا می‌مانند. همانند آجر، سنگ‌های صخره‌ای و سایر انواع سنگ نیز به تعمیر و نگهداری خاصی نیاز ندارند. بافت محکم نمای صخره‌ای، شدیدترین و خشن‌ترین شرایط محیطی را تاب آورده و به قول معروف «آخ» هم نمی‌گوید. ساختار سنگ نه تاب برمی‌دارد و نه خم و خرد یا دچار اعوجاج می‌شود.
طراحی نمای ساختمان با صخره و سنگ به دلیل عایق بودن این مصالح، نوسانات حرارتی خانه را به حداقل می‌رساند. وقتی دمای یک بنای سنگی، کمتر از محیط باشد، سنگ‌ها انرژی حرارتی را از محیط جذب می‌کنند و زمانی که محیط، خنک‌تر از اطراف باشد، این انرژی حرارتی را به محیط پس می‌دهند.
البته سنگ‌ها به اندازه مصالحی مثل چوب و شیشه، شکل‌پذیر و منعطف نیستند. ولی به لطف وجود تجهیزات پیشرفته، می‌توان آن‌ها را تراش داد و به اَشکال مختلفی درآورد. فرقی نمی‌کند طرفدار معماری سنتی باشید یا معماری مدرن را ترجیح دهید؛ امکان اجرای ایده‌های مختلف با نمای سنگی و صخره‌ای، هر سلیقه‌ای را راضی می‌کند.
طراحی نمای سبز در ساختمان
مدرن‌ترین و احتمالاً جذاب‌ترین ایده طراحی نمای ساختمان، اجرای دیوار سبز است. ایده‌ای که جدای از ظاهر زیبا و خیره‌کننده، گذشته‌ی جهان را به آینده پیوند می‌زند. جهانی که روزی تمدن‌های بشریِ آن از دل طبیعت سبز زاده شدند، حالا برای مصونیت از پیامدهای ویرانگر صنعتی سازی، راهی جز تجدید پیوند با اصل خویش یعنی طبیعت سبز ندارد. اهمیت و جذابیت طراحی نمای ساختمان با دیوار سبز با این نگرش، بهتر قابل‌درک است.
اجرای دیوار سبز روی نمای خارجی، ساختمان را از حیث ظاهری به کلاس دیگری ارتقا می‌دهد. زیبایی و جاذبه طبیعی نمای سبز آن‌قدر چشم‌نواز و گیراست که اغراق نیست اگر بگوییم هیچ طراحی دیگری به پای آن نمی‌رسد. این تکنیک مزایای فراوانی دارد. طراحی نمای ساختمان با الگوی سبز علاوه بر ایجاد تمایز ظاهری، حداکثر منافع را برای ساکنین و همچنین محیط زیست به ارمغان می‌آورد. ازجمله مهم‌ترین این منافع می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
✔ بهبود کیفیت هوا: گیاهان زنده، کربن دی‌اکسید موجود در هوا را جذب کرده و اکسیژن آزاد می‌کنند. این فرایند، هوا را تصفیه می‌کند و از میزان آلودگی آن می‌کاهد. به همین دلیل اجرای دیوار سبز روی نمای بیرونی ساختمان خصوصاً در شهرهای بزرگی که آلودگی هوا یک معضل روزافزون در آن‌هاست، اهمیت بیشتری دارد.
✔ کاهش آلودگی صوتی: حتماً برایتان جالب است که بدانید دیوارهای سبز در کاهش آلودگی صوتی نیز کارایی قابل‌توجهی دارند. طراحی نمای ساختمان با فضای سبز باعث می‌شود که گیاهانِ روی دیوار، صداهای دریافتی را در جهات مختلف منعکس نموده و با گرفتن ضرب و شدت اولیه‌ی صوت، اثر ناخوشایند آن را خنثی کنند.
✔ بهبود سلامت و بهره‌وری: بهبود بهره‌وری، تأثیر مستقیم دو مزیت قبل و مخصوصاً کاهش آلودگی صوتی است. یک محیط سالم، شاخص سلامتی افراد را ارتقا می‌دهد و محیط‌های کاری را به فضایی شاد و انرژیک تبدیل می‌کند.
✔ محافظت از ساختمان: این فقط انسان‌ها نیستند که از مزایای طراحی نمای ساختمان با دیوار سبز بهره می‌برند. فضای سبز اجراشده روی بخش خارجی ساختمان، به‌عنوان یک سپر محافظتی عالی و طبیعی برای آن عمل می‌کند. به‌طوری‌که می‌تواند ساختمان را از آسیب‌های احتمالی ناشی از عوامل طبیعی مثل باد، باران و نور خورشید محافظت کند. جالب اینکه دیوار سبز از هر کدام از این عوامل تهدیدکننده به‌عنوان عاملی برای رشد و حفظ انسجام خود استفاده می‌کند. دیوار سبز با مقاوم‌سازی نمای بیرونی ساختمان، روند پیر شدن آن را کُند کرده و کیفیت ساختار آن را در طولانی‌مدت حفظ می‌کند.
✔ ایجاد تنوع زیستی: دیوارهای زنده یا سبز درواقع اکوسیستم‌های کوچکی هستند که تنوع زیستی را خصوصاً در محیط‌های شهری و صنعتی بزرگ، تشویق و تسهیل می‌کنند. اجرای این پهنه‌های سبز در طراحی نمای ساختمان، زیستگاه مناسبی را برای پرندگان و حشرات مفید فراهم می‌آورد که از نظر زیست محیطی بسیار ارزشمند است.
نحوه طراحی نمای ساختمان از طریق اجرای دیوار سبز
احتمالاً کم یا زیاد با نحوه طراحی نمای خارجی ساختمان با استفاده از مصالحی مثل آجر و شیشه آشنا هستید. ولی چگونگی اجرای دیوار سبز روی نمای ساختمان برای اکثر افراد یک علامت سؤال بزرگ است. به همین دلیل ارائه یک توضیح مختصر و مفید درباره این موضوع خالی از لطف نیست.
یکی از روش‌های متداول طراحی نمای ساختمان با دیوار سبز، استفاده از روش شبکه‌ای است. در این روش، یک شبکه فولادی را روی دیوار بیرونی ساختمان مستقر می‌سازند که این شبکه، بستر لازم را برای رشد گیاهان فراهم می‌کند. این شبکه فولادی دارای بافت توری شکل بوده و عمدتاً برای رشد گیاهان پیچکی و بالارونده کاربرد دارد. این گیاهان با آهنگ رشد کُندی که دارند، تدریجاً رشد کرده و نمای سابقاً بی‌روح ساختمان را به پهنه‌ای سبز و روح‌نواز تبدیل می‌کنند.
ناگفته نماند که برای اجرای دیوار سبز، روش‌ها و سبک‌های دیگری نیز وجود دارند که گروه ایده سبز متخصص پیاده‌سازی سفارشی آن‌ها روی نمای ساختمان شماست.
سخن آخر
تصمیم‌گیری درباره طراحی نمای ساختمان، در وهله اول به سلیقه شما بستگی دارد. بااین‌حال، طی سال‌های اخیر به جنبه‌های کارکردی و از آن مهم‌تر موضوعات مرتبط با محیط زیست نیز توجه زیادی می‌شود. حالا بسیاری از افراد به دنبال نمایی برای ساختمان هستند که ضمن ارضای نیازهای زیبایی‌شناختی، از نگاه جامعه یک انتخاب مسئولانه تلقی شود. از این جنبه می‌توان با اطمینان ادعا کرد که دیوار سبز بهترین گزینه روی میز است.